Verdiepen

Hier vind je achtergrondinformatie bij het thema, voedsel voor je spiritualiteit
en tips voor de geloofsopvoeding.

Op weg naar de diepste zee

Door Yuri Saris, theoloog en geestelijk verzorger bij de Koninklijke Marine

Het is een vrijdagmiddag op de Marinehaven in Den Helder. Ik ben aan het inpakken op mijn legering want ik ga zo naar huis. Plots krijg ik een appje van de commandant van een van onze Mijnenjagers. Ik weet dat op zijn schip een groep Oekraïense militairen wordt opgeleid, maar ik heb de mannen nog niet gezien de afgelopen weken. 

De commandant belt me even later en legt uit dat de groep ‘op’ is, doodmoe van de intensieve training zo ver van huis, zo ver van dierbaren - zo ver van vijanden. Er wordt daarom een herstelweekend gepland met een leuk uitje en een barbecue, maar de commandant wil ook graag dat er op zondagochtend een bezinningsmoment is voor de mannen. Ik ben wat verrast door het verzoek maar waardeer het en ga nadenken wat te doen.

Zondagochtend begeef ik me naar het schip. De commandant komt me tegemoet en geeft aan dat alles is voorbereid (koffie, koek en kaarsjes) en leidt me naar de Gouden Bal, het verblijf voor onderofficieren. Het is de grootste ruimte op het schip, maar we passen er schouder aan schouder net in met 15 personen inclusief een tolk. Dit lijkt wellicht onpraktisch, maar het is de ideale setting om het bijbelverhaal te omlijsten waar ik uit zal putten: de verschijning van Jezus op het meer en Petrus die Hem tegemoet loopt over het water (Mat. 14,22). 

Op het bezinningsblad dat ik uitdeel staat naast in Oekraïens vertaalde liedteksten ook de afbeelding van een icoon - de apostelen zitten net zo krap in het bootje als de mannen hier rondom mij. Sommigen liggen tegen elkaar, als de figuren op de schildering, want ze zijn kapot. De tolk vertaalt voor me dat ze gerust hun ogen kunnen sluiten als hier behoefte aan is; ze mogen aanhaken en afhaken naar behoefte.

Het wonderlijke Evangelieverhaal verdeel ik in drie passages, bij elk deel reik ik een vraag aan en vervolgens klinkt muziek terwijl de militairen rustig over de vraag nadenken. Als de muziek is afgelopen worden enkele gedachten en ervaringen met elkaar gedeeld. Bij de eerste vraag kijk ik naar de apostelen in het bootje en vraag me af waar zij vandaan komen. Hoe zijn zij op dat moment, in dat bootje terecht gekomen? Hoe was hun leven voordat ze op Jezus’ uitnodiging ingingen? Die vraag vertaal ik naar de situatie van de mannen: hoe zijn zij hier in Nederland, in Den Helder, op deze Mijnenjager in deze krappe Gouden Bal terecht gekomen? Hoe was hún leven voordat de oorlog uitbrak? 

Bij de tweede vraag kijk ik naar Petrus, die krachtig, vol moed en geloof het water op stapt en het onmogelijke doet…hij loopt over het water naar Jezus! Maar plots, halverwege, slaat de twijfel toe en begint Petrus te zinken. De mannen om mij heen moeten ook het onmogelijke doen, ze zijn bereid de storm van geweld te trotseren en de woeste zeeën te bevaren om hun land en dierbaren te verdedigen. Maar kennen zij ook twijfel of angst? Voelen zij soms de hoop wegvloeien?

Het is een confronterende vraag, ik twijfel iets of ik deze wel kan stellen maar doe het toch met het oog op de belangrijke laatste vraag: op die momenten dat al je hoop verdwenen is, dat je overmand wordt door angst, dat je het diepst gezonken bent…wie of wat is dan de hand die jou weer omhoog zal tillen - zoals Jezus Zijn hand uitreikt naar Petrus. Ik hoop dat hun antwoord diep in hen mag wortelen en ontkiemen op een moment dat dit nodig is. Om dit antwoord ook ritueel te bakenen steken ze een kaarsje aan - drijfkaarsjes in een bak water deze keer.

Na een klein uurtje sluit ik het bezinningsmoment af met een laatste lied. Enkele militairen vragen in gebroken Engels en via de tolk of ik het eerste lied nog een keer wil opzetten, Sail away van David Gray. Ze halen hun mobieltjes tevoorschijn en ‘Shazammen’ het nummer om het op te slaan en later nog eens terug te luisteren…

Sail away with me honey
I put my heart in your hand
Sail away with me honey
now, now, now
Sail away with me
what will be will be
I wanna hold you 
now, now, now

Yuri Saris