Kijktafels

Hier vind je inspirerende voorbeelden van hoe je kunt kijken en spelen passend bij het thema,
het seizoen en de feesten in deze tijd.

Een verhaal op schaal

Wat is een kijktafel?
Een kijktafel is mooie, zinvolle opstelling. Met een kijktafel kan je - zonder het gebruik van woorden - iets zichtbaar maken wat jouw bezig houdt, raakt, bezielt of inspireert. Je vertelt als het ware een verhaal op 'schaal'. De klein verhaaltje op een mooie schaal.

Degene die de kijktafel ziet, wordt door datgene wat door jou is gevisualiseerd geraakt. Het visuele aspect staat voorop, daarom heten deze kleine beeldende verhalen 'kijktafels'.
Natuurlijk biedt een kijktafel ook gespreksstof. Maar dat komt pas na de ervaring die het zien ervan oproept.

Een kijktafel is dus een mooi ingericht plekje waar je aandachtig naar kunt kijken. Ze is een rustpunt in de huiskamer.  Kijktafels kunnen gemaakt worden rond een thema, het seizoen, een ervaring, een (aspect) van een feest, eigenlijk over alles wat je op een visuele manier wilt vertellen'. Op deze site zie je bij elk van onze thema's voorbeelden die verschillende invalshoeken van het thema verbeelden, deze herfst is het thema 'een herfst vol verhalen'. De kijktafels bij dit artikel worden elders op de site besproken. Ga naar....

De schaal of lapje bakent de kijktafel af van ondergrond waarop hij staat. Zo wordt het een bijzonder plekje, een soort 'altaartje' zou je kunnen zeggen.

Vier vaste elementen-
- De ondergrond past qua kleur bij het seizoen of het thema van je keuze.
- Een natuurelement verbindt binnen met buiten. Je haalt zo de natuur in huis en haalt de beleving van het huidige seizoen dichtbij.
- Het lichtje in een houdertje kan je op een tekst-onderzetter zetten, deze zitten in de kaft van het Kijktafelboek.** De acht teksten op de vier dubbelzijdige onderzetters vormen een wens of bede. Als het lichtje brandt komt de kijktafel tot leven.
- Op een kijktafel staat ook altijd een symbool, een voorwerp of afbeelding die verwijst naar een op dat moment niet-aanwezige werkelijkheid.
De symbolische voorwerpen vind je in gewone winkels die in ieder winkelcentrum zijn te vinden. Ook het afbeeldingenbestand van Google is een prachtige bron.

Deze vier onderdelen (ondergrond, natuur, lichtje en symbool) vormen te samen een 'verhaal op schaal', een compact visueel verhaal dat letterlijk op een schaal is geplaatst.

Voor kinderen en volwassenen
Een kijktafel spreekt jong en oud aan. Er is geen onderscheid tussen symbolen voor kinderen of voor volwassenen. Mensen die zelf kijktafels gaan maken vertellen mij dat het hen helpt bij het bewuster leven, hoeveel plezier ze geven om ze met je kinderen samen te maken voor een (christelijk) feest.

Als je voorwaarden wilt scheppen voor religieuze groei, dan draagt een kijktafel daar op een bijzondere manier aan bij. Het is een eenvoudig maar doeltreffend middel en zou in geen enkel gezin waar geloven een rol wil spelen, mogen ontbreken.

Actief en gevuld symbolisch bewustzijn
Als je een kijktafel maakt activeer en vul je niet alleen je eigen symbolisch bewustzijn, maar ook het symbolisch bewustzijn van degene die ernaar kijkt.

Symbolisch- en religieus bewustzijn zijn nauw aan elkaar verwant. Als een tastbaar voorwerp of een afbeelding verwijst naar een op dat moment niet zichtbare andere werkelijkheid, is het een symbolisch voorwerp of symbolische afbeedling.
Denk bijv. aan een steentje die je hebt opgeraapt op die stille berg met dat weergaloze uitzicht en die nu op je schoorsteen ligt. Als je dat steentje ziet, herinner je je meteen weer dat prachtige uitzicht...

In de wereld van het christelijk geloof speelt ook een niet-meteen-zichtbare werkelijkheid een rol. God is welliswaar ervaarbaar in ons leven, in de schepping, in de ander, in jezelf, in het Woord... maar je kunt God niet zien. Gewone symbolen, maar ook christelijke symbolen verwijzen op hun eigen wijze naar de niet zichtbare werkelijkheid.

Een kruisje verwijst naar Jezus Christus, een schelp naar de pelgrimstocht naar Santiago. Ook de taal van de Bijbel is een taal van beelden en metaforen: geloofstaal.
Als je kind gevoel krijgt voor de symbolische werkelijkheid, met andere woorden als je kind een goed gevuld en actief symbolisch bewustzijn ontwikkelt, helpt dat enorm om de wereld van het geloof te kunnen betreden.

Een verhaal op schaal
Ik ontwikkelde de kijktafel - in eerste instantie- als een model voor geloofscommunicatie, een manier om (een aspect van) jouw levensbeschouwing -zonder woorden- te communiceren.

Een kijktafel bevat bij voorkeur géén tekst. Als een tekst centraal staat, wordt het voorwerp wat op de kijktafel staat verengd tot een soort illustratie, een plaatje bij een praatje. Teksten hebben met ons hoofd te maken. Beelden raken ons echter ook in hart en ziel.

Veel plezier met het maken van jou eigen verhaal op schaal!

Ellie Keller-Hoonhout

** In het Kijktafelboek leer ik je stap-voor-stap hoe je zelf een kijktafel maakt.
In de kaft zitten vier dubbelzijdige onderzetters, om een waxinelichtje op te zetten. Zo heb je meteen een mooi begin voor je eigen kijktafel!

Het bevat uitleg over de christelijke feesten en symbolen. En natuurlijk heel veel voorbeelden van kijktafels het jaar door.

Ze kunnen je inspireren om jou verhaal op schaal te gaan 'vertellen'.

Het Kijktafelboek is verkrijgbaar voor 14,95. Intresse? Ga naar...