Vertellen

Hier vind je nieuwe versjes en verhalen, en advies over kinderboeken
en bijbelverhalen bij het thema.

Kinderbijbels over geld

Wat zijn er veel verhalen in de Bijbel over geld. Wat je er voor moois mee kunt doen, hoe ze er in de oude tijden mee omgingen, maar ook waarom en hoe het soms voor moeilijkheden kon zorgen.

Betalen voor je bruid
In het hele Oude Testament tref je sporen aan van de bruidsschat. Het was gebruikelijk dat er voor een bruid een bepaald bedrag betaald werd door de aanstaande schoonzoon aan haar vader. In het verhaal van Rachel en Lea, voor wie Jacob twee maal zeven jaar werkt, wordt dit uitgebreid verhaald. (In het bijbelboek Genesis)
Jozef, de dromer wordt door zijn broers verkocht als slaaf. Zij beuren contant geld voor hem, hij wordt zonder omhaal van woorden afgevoerd naar Egypte. 

Ook door een erfenis kan je geld verwerven. Maar in het Oude Israël niet als je een meisje bent. De zeven dochters van Selofchat gaan daarom naar Mozes om hun recht te halen. En ze krijgen gelijk. (Uit het bijbelboek Numeri)

Deze verhalen vind je in Het begon met licht, Bijbelverhalen voor groot en klein van Anne Westerduin en Gerrie Huiberts.  

Door zakelijk te zijn mensen redden van de hongersnood 
Het verhaal over Jozef vind je in vrijwel alle kinderbijbels. In de Prentenbijbel bijvoorbeeld kan je verder lezen hoe Jozef zich na zijn gevangenneming uiteindelijk opwerkt tot onderkoning van Egypte. Hij geeft overal waar hij is blijk van een goede handelsgeest. Uiteindelijk smaakt hij het genoegen om graan aan zijn eigen broers te mogen verkopen. 
   Wat moest je vroeger doen als je geen geld had om te eten? In het boek Ruth kom je twee vrouwen tegen die voor de ingewikkelde taak staan om ergens voedsel vandaan te halen, terwijl ze niets hebben. In de bijstand kunnen ze niet. Die bestond nog niet. Toch lijkt er een  soort van bijstand te bestaan, want Ruth mag het gevallen graan van de akker oprapen en mee naar huis nemen. Dat voorkomt dat de vrouwen verhongeren. 

In de Bijbel komen we ook veel bedelaars tegen. Vaak zijn ze door een lichamelijk probleem niet in staat om te werken. Na de dood en opstanding van Jezus treffen zijn leerlingen zo’n bedelaar aan bij de tempel. Hij is lam. Hij vraagt aan Petrus en Johannes om geld. Maar de twee leerlingen hebben geen geld. ‘Maar,’ zegt  Petrus tegen de bedelaar, ‘ik heb wel iets veel mooiers. In naam van Jezus, sta op.’ En de bedelaar kan weer lopen.
 
Deze verhalen vind je in de Prentenbijbel van Marijke ten Cate. 

Geniet van wat je hebt 
Voor de wat oudere kinderen vind je mooie verwerkingen uit de wijsheidsliteratuur in de kinderbijbel Het hoogste woord. In psalm 51 lezen we: “Ik ben blut en sta helemaal rood. Mijn schulden zijn door geen geld te vergelden.” Bij Prediker lezen we meermalen het advies om te genieten van de goede dingen van het leven, vooral als je nog jong bent. ‘Haal er alles uit wat je maar te halen vindt,‘ zo staat er onder andere.  Ook deze gedachten horen bij het Bijbels erfgoed. 

Het hoogste woord, Bijbel voor kinderen van Imme Dros, Remco Ekkers, Karel Eykman, Ton Honig, Gerrie Huiberts, Sjoerd Kuyper en Bette Westera. Illustraties van Guida Joseph. 

Gelijkenissen over geld 
Mensen die de huur niet willen betalen, mensen die zich meer achten dan een ander op grond van hun beroep, dieven, werkgevers die niet iedereen evenveel uurloon betalen, rijken en bedelaars, luie werknemers en ijverige werknemers, verstandige meisjes en domme meisjes, ze figureren allemaal in de gelijkenissen van Jezus. In de Vertelbijbel kan je ze vinden, met tips hoe je deze verhalen van Jezus op een leuke manier kunt vertellen. 

Vertelbijbel, 27 gelijkenissen van Jezus, Bob Hartman en Krisztina Kállai Nagy. 

Dertig zilverlingen: de prijs van een slaaf
Er is ook geld in het spel rond de arrestatie van Jezus. Judas, één van de twaalf vrienden van Jezus verraadt Jezus met een kus. In een kinderbijbel voor oudere kinderen kan je soms lezen dat Judas voor deze kus dik betaald werd. Hij kreeg van de hogepriesters maar liefst dertig zilverstukken om de soldaten in de nacht naar Jezus toe te leiden. Dat was de prijs die men betaalde voor een slaaf. Veel geld. Maar als Judas volgende dag de gevolgen van zijn verraad ziet heeft hij hevige spijt. Hij brengt het geld weer terug. Helaas helpt dat niets, Jezus wordt toch gekruisigd. 

Dit verhaal wordt uitvoerig verteld in de Bijbel voor kinderen, Nieuwe Testament, Marianne Busser en Ron Schröder, met illustraties van Alex de Wolf.

Geldzaken in de jonge kerk
In de paastijd lezen we in de vieringen uit het boek Handelingen. We vernemen hoe het de eerste christenen vergaat zonder Jezus. De verhalen beginnen heel idealistisch. We horen dit jaar op de Tweede zondag van Pasen dat de gelovigen vaak bij elkaar kwamen om te bidden en om samen het brood te delen, zoals Jezus ze dat gevraagd had bij het laatste avondmaal. Ook legden ze al hun bezittingen bij elkaar en hadden alles gemeenschappelijk. Daarmee deden ze wat Jezus geadviseerd had aan de rijke man die Hem tevreden was komen vertellen dat hij zich stipt aan alle geboden hield. “Verkoop alles en volg Mij.” Maar dit was teveel gevraagd voor deze rijke. Ook de apostelen ontdekken al snel dat het erg veel gevraagd is. Al in hoofdstuk 5 horen we dat een echtpaar het niet kan opbrengen de gehele opbrengst van de verkoop van hun akker in te leveren bij de apostelen. Stiekem houden ze iets achter. Ze worden er zwaar voor gestraft, beiden vallen ze dood neer. Uit het verhaal is duidelijk dat het probleem niet is dat ze niet de gehele opbrengst afgeven. Ze worden gestraft omdat ze erover liegen.

Je zou nog kunnen denken dat deze twee mensen een uitzondering waren. Maar een hoofdstuk verder, in hoofdstuk 6 komen we een volgend probleem tegen. De nieuwe christenen hielpen weduwen en wezen en zorgden dat zij te eten kregen. Maar helemaal eerlijk ging dat niet. Er werd daarbij gediscrimineerd. Was je een Grieks sprekende weduwe, dan kreeg je minder dan wanneer je Aramees sprak. De apostelen voelden zich genoodzaakt om zeven wijze mannen aan te wijzen die erop toe moesten zien dat er eerlijk gedeeld werd. Dit is de aanstelling van de eerste diakenen. In de kerk vertellen we dit verhaal op de vijfde zondag van Pasen. 

In Handelingen 8 wordt de jonge kerk in verleiding gebracht. Een voormalig tovenaar sluit zich aan bij de gemeenschap en ziet vol verbazing dat de apostelen mensen de handen opleggen, waarna de Heilige Geest op hen neerdaalt. Dat kunstje zit nog niet in zijn repertoire. Hij biedt Petrus en Johannes geld om dit ook te kunnen doen. Maar de apostelen kennen de Schriften, die waarschuwen voor omkoopbare profeten en rechters, en wijzen de man ernstig terecht. Gelukkig komt de boodschap over en betuigt hij spijt over zijn ondoordachte aanbod. 

Tenslotte, zowel in Handelingen als in de brieven zien we dat ook Paulus probeert de gelovigen verstandig met geld te laten omgaan. Zo benadrukt hij enerzijds dat hij zelf alles om niet doet, om onafhankelijk te blijven, maar dat de gemeenschappen anderzijds wel wekelijks geld apart moeten leggen, moeten sparen dus, om hun medechristenen elders te kunnen helpen. En hij waarschuwt ons ernstig: ‘De wortel van alle kwaad is geldzucht.’ (Er staat niet dat geld de wortel van alle kwaad is, maar geldzucht, hebzucht.)

We kunnen dus concluderen dat geld geen probleemloos gegeven was in de jonge kerk. Ze hadden te maken met omkoping, met mensen die geld achterhielden en met discriminatie bij de hulpverlening. Er was een hoog ideaal, maar het bleek in de praktijk toch dat er vooral praktisch gehandeld moest worden.

Met iets oudere kinderen kan je Handelingen in de Bijbel in Gewone Taal prima lezen. Als je de Samenleesbijbel in huis hebt (of haalt) dan kan je meteen ook nog samen in gesprek en aan de slag, want deze staat vol met leuke opdrachten en vragen.  
 

Wies Sarot