Verdiepen

Hier vind je achtergrondinformatie bij het thema, voedsel voor je spiritualiteit
en tips voor de geloofsopvoeding.

Symbolische poorten en deuren

De poort van januari
Het is weer Januari, de maand die genoemd is naar de Romeinse god Janus, die waakte over alle doorgangen, over poorten en deuren. Op oude afbeeldingen en munten zie je deze god met twee gezichten, kijkend in twee tegenovergestelde richtingen.

Poorten en deuren, sommige spreken wel bijzonder tot onze verbeelding.
Een poortje in een oude muur. De reusachtige gebeeldhouwde deuren van de Domkerk. Een smeedijzeren hek dat toegang geeft tot een besloten tuin. Een doorgang onder oude sparren in een verwilderd park.

takken hangen laag
zwaar van vers gevallen sneeuw
we buigen ons diep.
(Vincent Duindam)

Poorten in de tijd
Poorten en deuren grenzen de ene ruimte af van de andere, ook symbolisch. Je gaat over de drempel, een andere ruimte binnen, een nieuwe fase binnen. Toen we trouwden werd ik over de drempel getild. Toen mijn moeder stierf vond ik het moment, dat ze voorgoed het huis uitgedragen werd, misschien wel het allerergste.

een kindje van twee
staat bij het graf van oma
-"Waar zit nou de deur?"
(Vincent Duindam)

Doorgang naar een andere wereld
Poorten en deuren markeren in veel kinderverhalen de overgang naar een andere wereld: Het betoverde land achter de kleerkast in de boeken van Narnia (C.S Lewis) of perron negen driekwart in de boeken van Harry Potter (J. K. Rowling).
En hoeveel moppen en liederen zijn er niet over Petrus en de hemelpoort? Hoe gaat deze poort open? Mijn opa zong vroeger:

Petrus vraagt niet of je rijk bent
Petrus telt je geld niet na
Als er in je hàrt maar goud zit
kom je in de Gloria.

Een blinde muur
Soms lijkt er geen deur, loop je in je leven met je kop tegen de muur. Een doorgang kan dan plotseling ontstaan op het moment dat je je niet langer verzet tegen het probleem dat je gegeven is, op het moment dat je het aanvaardt. Of in oude christelijke taal: dat je je kruis op je neemt. Of het nu een kind is, dat heel veel extra zorg vraagt, werk dat moeilijk vol te houden is, een sombere periode, schulden, een ziekte, of boosheid, verdriet, onrust. Op het moment dat je aanvaardt dat het er is en je daar niet tegen verzet, blijkt er ondanks alles een weg doorheen in plaats van een blinde muur.

Een deur in de geest
Dat is een voorbeeld van een deur die in de geest kan ontstaan. Dichter Leo Vroman:

There is an enormous door
that only exists in our mind.
Still, things happen behind it,
that will never happen before.

De deur naar innerlijke ruimte
Een bijzondere deur in onze geest waar de geloofstraditie over spreekt is die naar onze ‘binnenkamer’. Jezus zegt: als je gaat bidden, sluit de deur, en bid tot je vader die in het verborgene is. Een eigentijdse omschrijving van de ruimte van die binnenkamer is ‘innerlijke ruimte’ (een begrip ontwikkeld door theoloog en hoogleraar zorgethiek Carlo Leget). Bij innerlijke ruimte denk je aan vrijheid, rust, welbevinden. Je valt niet volledig samen met de emotie, en met de houding, die door een situatie wordt opgeroepen, maar je kunt je daar in rust en vrijheid toe verhouden. Je kunt je innerlijke ruimte behoeden door met iemand te praten, door humor en relativering, maar bv. ook door een dagboek bij te houden, dagelijks even stil te staan bij wat de dingen je doen, te mediteren, een kaars aan te steken en iets te lezen, te wandelen, te bidden.

Poort naar God
Volgens veel mystici is de deur naar onszelf, naar onze binnenkamer, tegelijk de deur naar God. Benedictijner monnik Anselm Grün:”Wanneer iemand mij vertelt dat hij God niet voelt, vraag ik altijd: “voel jij jezelf dan wel? Je kunt Hem helemaal niet voelen als je jezelf niet voelt. Laat alles, ook je donkere kanten aan God zien, dan zal het gaan stromen tussen God en jou.”

Nelleke Spiljard