Verdiepen

Hier vind je achtergrondinformatie bij het thema, voedsel voor je spiritualiteit
en tips voor de geloofsopvoeding.

'Ik ben de deur'

Als kind leer je deuren kennen als de drempel tussen waar je bent en waar je wilt zijn. Wanneer je naar buiten wil (bij lekker weer), moet je door de deur heen. Als je straks naar binnen wil (voor lekker eten), moet je er ook doorheen. Het maakt dus uit wat er aan de twee kanten van de muur te vinden valt, en dan ook wel of de deur open of dicht staat. Soms heb je een sleutel nodig om hem open te krijgen.

Symbolische deuren
Maar 'deur' is een ruim begrip. Naast deuren in de letterlijke zin, heb je ook dingen die symbolisch als deur dienen. Zoals een boek. Als jongen van tien op de schoolbus, bood een boek voor mij toegang tot andere werelden – naar bijvoorbeeld de chocoladefabriek van Sjakie of het Afrika van Albert Schweitzer. De televisie was ook zo’n deur. Via de buis kreeg ik inkijk in onder meer 'The Lifestyles of the Rich and Famous'. (Een meisje op school zei: “Ik hoef niet in dat programma te komen, maar ik zou er graag gevraagd voor willen worden.”) Nu, kijkend naar kinderen met hun smartphones ben ik mild in mijn oordeel erover. Ik herken de passage waardoor ze via het scherm de ene wereld verlaten voor een andere.

Overgang naar andere werkelijkheid
Cruciaal in de deur als symbool is hoe hij de soms moeilijke overgang naar een andere werkelijkheid markeert. Denk aan de drempel, de keuze, de spannende overstap. Het gaat niet vanzelf. Soms blijven we liever aan deze kant van een gesloten door, waar het geborgen en vertrouwd is. Het nadeel van blijven echter, is dat we in eenzaamheid kunnen stikken, verstoken van frisse lucht en intermenselijk verkeer.

Dus: deur open, door de poort, en liefst naar een betere wereld. Maar door welke dan – of maakt het niet uit?

The Doors
Halfweg het vorige eeuw schreef Aldous Huxley 'The Doors of Perception' (De Deuren der waarneming). Daarin beschreef hij zijn ervaring met de drug mescaline, en beval hij de drug aan als middel om jezelf te overstijgen. Naar eigen zeggen deed hij via deze deur bijzondere, geestelijke waarnemingen op. Zijn advies kreeg veel gehoor in de daaropvolgende hippie-tijdperk. Veel jonge mensen, ontevreden met de eigen situatie, experimenteerden met drugs. Jim Morrison was er één van. Hij noemde zijn band zelfs, The Doors, naar het boek van Huxley. Maar zoals het leven – en vooral levenseinde – van Morrison en veel andere rock stars lieten zien (denk aan Jimi Hendrix, Janis Joplin, Keith Moon, Sid Vicious, Kurt Cobain etc.) werd drugsgebruik vaak een deur naar het graf. Helaas zijn er meer van zulke misleidende deuren (Geld! Roem! Macht!) die bevrijding beloven zonder het feitelijk aan te leveren.

Nee, geef ons liever de echte deur naar het echte leven. Wat ons brengt bij de deur die Jezus heet. “Ik ben de deur,” zegt Jezus; “wie door Mij binnenkomt zal gered worden” (Johannes 10,8). Wat betekent dit?

De twee kanten aan weerszijden van de deur
Om het te begrijpen moeten we eerst beseffen wat er aan de twee kanten van de muur staat. Aan deze kant hebben we een 'gevallen' wereld die ontzettend mooi is, maar die ook voortdurend wordt geteisterd door lijden, zonde en de dood. De stem van deze kant is de Psalmist die zijn lofprijzing voor Gods schepping afwisselt met uitdrukkingen van vrees en pijn: “Mijn hart krimpt ineen in mijn borst… vrees en beven bevangen mij… Had ik maar vleugels als een duif, dan kon ik wegvliegen en ergens anders gaan wonen” (Psalm 55,5-7). Aan de andere kant van de muur staat de hemelse Jerusalem, een stad verlicht door de heerlijkheid van God, waar de levensboom middenin staat, en waar lijden en de dood niet meer bestaan (Apokalyps 21).

Jezus: 'Ik ben de deur'
Zowel aan deze als aan de andere kant van de muur vinden we Jezus, de Zoon van God die mens geworden is. Als God benadert Hij ons vanuit de hemel. Hij klopt aan de deur. Hij wil binnenkomen. Hij wil met ons aan tafel, en dan wil Hij ons de weg laten zien naar de verheven wereld: “Kom hier omhoog!” (Apokalyps 3,20-4,1). Als mens onder ons loopt Hij met ons mee, vanuit onze omstandigheden. Hij weet hoe het voor ons is. Hij gaat ons voor. Jezus, de Godmens, heeft de sleutels. Hij doet de deur open. Sterker nog, Hij is deur, want alles is door Hem en voor Hem gemaakt (Kolossenzen 1,17). We moeten door Hem het leven in. Binnenkomen kunnen we niet op eigen kracht. Alleen met Hem lukt het, want Hij is zelf de weg, Hij is zelf het leven, Hij is zelf de deur. Daarom zegt Hij niet, Ik ben een deur, maar “Ik ben de deur.”

Tim Schilling