Kijktafels

Hier vind je inspirerende voorbeelden van hoe je kunt kijken en spelen passend bij het thema,
het seizoen en de feesten in deze tijd.

Verbondenheid zien

Het nieuwe schooljaar is begonnen. Heb jij er al weleens aan gedacht dat een kijktafel in jullie huiskamer een verrijking zou kunnen zijn? Dat het fijn is om een plekje bij de hand te hebben om een lichtje te kunnen aansteken, stil te zijn, te bidden?

Probeer het eens: een eenvoudige ondergrond, een klein vaasje met bloemetjes - uit de tuin of de bloembak-, een lichtje en een symbolisch voorwerp of afbeelding, zijn de vier ingredienten waarmee je een kijktafel maakt.  Je zult merken dat je kinderen het fijn vinden om te helpen bij het maken. Vaak dragen ze ook eigen ideeën aan voor de kijktafel. Zo voer je al gauw ongemerkt een gesprekje over wat er echt toe doet en wordt geloven kinderspel!

De kijktafels staan deze keer in een soort volgorde van 'geschikt voor kleuters' tot 'voor oudere kinderen', maar allemaal passen ze bij het thema 'Kijk eens om je heen'. Ze gaan over goed om je heen kijken, bij elkaar horen, blij zijn met de ander: want allemaal zijn we kinderen van God.

HET VERLOREN SCHAAP

Op een hemelsblauwe placemat ligt een snijplank. Op deze snijplank is een stukje met zand, een stukje grasland en een stuk met rotsen gemaakt. Een beetje zand uit de zandbak, een plukje nepgras en wat stenen. Zo schep je de illusie van een landschap, waarin de herder op zoek is naar zijn schaapje dat is verdwenen. Bij het tellen bleek zijn kudde niet compleet. Er waren maar 99 schapen in plaats van 100. Dus laat hij de 99 schapen in de schaapskooi achter en gaat zoeken naar wat verloren loopt.

Jezus vertelt dit verhaal om de mensen iets uit te leggen dat iedereen kostbaar is in de ogen van God en dat - ook al ben je een keer afgedwaald - er grote vreugde is in de hemel als je je weer laat vinden. In de rubriek 'vertellen' vind je het verhaal zoals Karel Eykman het voor kleuters navertelt. Na veel kijken, zoeken en roepen wordt het schaap tussen de rotsen gevonden is zowel Jos - de herder- als de kudde blij, dat iedereen weer bij elkaar is.

Op de kijktafel staat in het gras een klein blauw vaasje (borrelglaasje) gevuld met uit de tuin geplukte blauwe bloemetjes.

Op de blauwe onderzetter met de tekst 'bewaar in uw hand'  brandt een lichtje in een glazen houdertje. De onderzetter zit in het eerste rode koffertje 'Beginnen maar!', maar ook verborgen in de kaft van het Kijktafelboek. *

Als het lichtje aangestoken wordt, komt de kijktafel tot leven.

Er is ook een lieveheersbeestje op de kijktafel geland. Lieve Heer, is een aanspreektitel voor God. Zo symboliseer je op eenvoudige wijze, dat God, net als de herder uit ons verhaal, blij is dat ook jij bij de mensen van God wil horen!

KIJK EENS OM JE HEEN

Op een roze placemat ligt een houten snijplank. Op de snijplank staan mensen die om zich heen kijken.  Het zijn poppenhuispoppetjes. Op de achtergrond links een plaat in een kaartenhouder waar een klein plantje op gekoesterd wordt. Rechtsachter tussen wat klimop staan enkele zomerse bloempjes in een vaasje.

De poppetjes zijn zo neergezet dat ze echt om zich heen kijken.  Zo zien ze de ander echt bewust staan. Mensen om ons heen die bij ons horen:

familie,
klasgenoten,
speelkameraadjes uit de straat,
mensen uit de kerk...

De plaat op de achtergrond vertelt ons dat we elkaar zouden kunnen behoeden en koesteren. Iedereen is kwetsbaar. Dat we zorg dragen voor elkaar. Blij zijn met de talenten van de ander en elkaars zorgen delen.

De roze onderzetter* met de tekst 'Dank u wel voor deze dag' past goed bij deze kijktafel. De onderzetters nodigen ons ook uit tot bidden. Ze vormen de eerste zin van een gebed...

De klimop op de kijktafel staat symbool voor 'trouw'. Klimop hecht zich overal aan vast, laat niet in de steek....

LEERLINGEN VAN ...

Deze kijktafel is weer opgebouwd uit een hemelsblauwe placemat met daarop de houten snijplank waarop wat zand ligt. Op de achtergrond staat de kinderbijbel van Kees de Kort, de Kijkbijbel, open bij het verhaal van de roeping van de leerlingen. Met behulp van glassteentjes is de oever van het meer van Gallilea zichtbaar geworden op de kijktafel. Verder nog een vaasje met zomerbloemetjes en een lichtje in de vorm van een blauwe glazen vis.

De kinderen zijn naar een volgende groep. Ze zijn nu de leerlingen geworden van een andere juf of meester dan vorig jaar. Maar niet alleen kinderen zijn leerlingen, ook grote mensen leren nog elke dag. Jezus was ook een meester. De mensen noemde hem 'rabbi', wat 'meester' in het Hebreeuws betekent. Jezus leerde de mensen over het Rijk van God. 

Jezus had 12 speciale leerlingen: zij zouden zijn blijde boodschap verder vertellen als hij er niet meer was. Maar wie zouden daar geschikt voor zijn? Jezus keek eens goed rond. Toen vond hij  zijn eerste leerlingen tussen de vissers. Vissers zijn mensen die heel goed kunnen kijken: waar komt de wind vandaan, hoe is de stroming, waar zitten de vissen verscholen? Maar ook mensen die van doorzetten weten: ze moeten hard werken en gooien hun netten desnoods 's ochtends vroeg nog een keer uit als ze 's nachts niets gevangen hebben.

Op de voorgond brandt het lichtje in de vorm van een vis. Het is het 'licht van Christus'. In het Grieks zijn de medeklinkers van het woord vis, 'ICHTUS', dezelfde als het woord 'CHRISTUS'. Een tekening van een visje was in de tijd van de eerste christenen een soort geheimschrift. Zo herkenden de vervolgde christenen elkaar! Ichtus vormde nl. de afkorting van de woorden Iesos Christos, theou uios, soter (Jezus Christus, Zoon van God, Redder)  

KINDEREN VAN EEN VADER

Op een roze placemat ligt een houten snijplank. Daarop staat de Prentenbijbel van Marijke ten Cate open op de pagina 'de wijze woorden van Jezus'. We zien dat er allerlei mensen samen met hun kinderen naar Jezus komen luisteren. Door op de voorgond 'echte' mensen te zetten maak je een verbinding tussen 'toen' en 'nu'.

Jezus' boodschap is dat we allemaal kinderen zijn van een Vader, een familie. Dat we in elkaar een broer of zus zien. Soms maak je er wel eens ruzie mee, maar jullie maken het ook weer goed!

De blauwe onderzetter* met de tekst 'Bewaar in uw hand' past goed bij deze kijktafel. Dat we ons allemaal verbonden weten. Groot en klein, oud en jong!

NIEMAND IS ZOALS JIJ

Met dezelfde elementen als bovenstaande kijktafel, maar dan met het prentenboek 'Niemand is zoals jij' van Max Lucado op de achtergrond opengezet. Dit prentenboek wordt besproken in de rubriek 'vertellen'. Het is een prachtig boek dat gaat over de invloed die de kijk van anderen op je kunnen hebben. Want dan kan positief of negatief uitpakken. Je kan je veroordeeld voelen en dan wordt het geloof en het vertrouwen in jezelf er ook niet beter op.  In dit boek delen de Nerflanders, de houten poppen die Eli maakte, sterren en stippen uit aan elkaar. En Wout zit inmiddels helemaal onder de grijze stippen....

Maar wat vindt de maker Eli hier eigenlijk van?

Die kijkt met hele andere ogen naar zijn de poppen die hij gemaakt heeft. Wat gebeurt er als je elke dag even koestert in zijn liefdevolle blik? De eerste ontmoeting is al heel bijzonder....

SAMEN EEN LICHAAM

Op een hemelsblauwe placemat is met behulp van kleine halfedelsteentjes en een grote kiezel een 'lichaam' gemaakt. Er staat een zomers bloemtje tussen wat klimopbladeren en bij het lichtje zit een lieveheersbeestje.

Deze kijktafel symboliseert dat we allemaal deel uit maken van hetzelfde lichaam. Het lichaam van Christus. Alle delen zijn nodig en moeten een drachtig samenwerken.

Elk deel kan ook iets anders het beste.
De longen kunnen ademen en niet kloppen als het hart.
Op de voeten kan je stevig staan, maar deze kunnen niet zien zoals het oog.

Alle halfedelsteentjes zijn verschillend van vorm en kleur, allemaal op zichzelf bijzonder. Maar samen vormen ze een prachtig lijf!

In de rubriek 'vertellen' staat bij de bijbelverhalen een prachtig versje "Samen een lijf"! Je kunt het uitprinten en bij de kijktafel zetten!

SAMEN LATEN OPGROEIEN

Op een rieten placemat staat een open groot hart op zijn kant. Erachter staat een afbeelding van een tarweveld. Tussen de tarwe groeien klaprozen. Die horen daar toch niet!  Op de voorgrond enkele lieveheersbeestjes en een lichtje in een bijpassend rood glaasje.

Deze kijktafel past bij twee bijbelse beelden

- God laat zijn zon opgaan over slechten en goeden, en Hij laat het regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen. (Mt 5, 45)

- Laat ze samen opgroeien tot de oogst, en in de oogsttijd zal ik tegen de maaiers zeggen: Haal eerst het onkruid bijeen en bind het in bussels om het te verbranden, maar verzamel de tarwe in mijn schuur."  (Mt 13 ,30)

Als je goed om je heen kijkt, dan zie je ook dingen die niet kloppen, die niet goed zijn. Mensen maken fouten, zijn onrechtvaardig, hebben kwaad in de zin ... en dat laat God zomaar gebeuren!?

Maar zien wij ook alles wat er in het hart van een ander omgaat? Jezus zegt dat we het aan God, aan onze Lieve Heer, moeten overlaten om over iemand te oordelen.

En tot die tijd halen we het beste in elkaar naar boven, door met mildheid en humor te reageren en je af te vragen: wat wil deze persoon eigenlijk zeggen, laten merken, laten zien?

Lukt het ons om om ons heen te kijken en met de ogen van God te zien?

 * De onderzetters die te zien zijn bovenstaande kijktafels zitten in het rode koffertje 'Beginnen maar' en in de kaft van het Kijktafelboek. Beide zijn verkrijgbaar in onze webwinkel.

Het Kijktafelboek is een prachtig boek, waarin ik in de eerste twee hoofdstukken uitleg wat een kijktafel kan betekenen in de geloofsopvoeding en hoe je zelf een kijktafel stap voor stap kunt bedenken. In de tweede helft van het boek staan heel veel voorbeelden van Kijktafels. Kijktafels passend bij seizoensthema's, feesten door het jaar en bij de grote christelijke feesten.

Een kijktafel is niet alleen een verrijking van je huiskamer, maar kan ook een grote hulp zijn in de klas, bij het levensbeschouwelijk onderwijs, tijdens de kindernevendienst, een viering...

Dus doe jezelf er een cadeau aan het begin van dit nieuwe schooljaar! Ook voor mensen die niet zo snel zelf een kijktafel zullen maken. Dit boek laat je anders naar de dingen kijken.  Alleen al door erin te kijken, te bladeren, te lezen krijg je een schat aan informatie over symbolen en hun werking!  Nieuwsgierig? Ga naar...

Ook op Pinterest kan je volop inspiratie vinden. Ik heb een aantal verschillende borden gemaakt met kijktafels o.a. kijktafels rond een symbool en kijktafels voor kinderen. Daarnaast voor seizoenskijktafels en rond de christelijke feesten. bijv. https://www.pinterest.com/ekeller0076/seizoen-kijktafels-zomer/

 EK