Verdiepen

Hier vind je achtergrondinformatie bij het thema, voedsel voor je spiritualiteit
en tips voor de geloofsopvoeding.

Geloven in God en in Sinterklaas

Iemand op onze Facebook-pagina vroeg zich naar aanleiding van een foto van een kijktafel voor de SInterklaastijd af, wat dat nu met geloven te maken heeft.

en Juf Eilein stelde via deze website aan de redactie van Geloven Thuis de volgende vraag:

Ik zou graag werken in mijn tweede kleuterklas rond Sinterklaas. Nu vraag ik mij af hoe ik de Sint aanbreng tijdens mijn godsdienstmomenten en wat ik met kleuters hier zinvol rond doe. Kan iemand van jullie mij helpen? Alvast heel erg bedankt! Groetjes juf Elien

Wegens een communicatiefout beantwoorden twee redactieleden deze vraag en ook nog heel verschillend. Dit bracht ons op het idee om aan jullie te vragen wat jullie zouden doen. Je kunt reageren op onze facebookpagina.

Reactie een:

Hallo Juf Elien,
 
Je vraagt hoe je in de tweede kleutergroep rond Sinterklaas kunt werken, hoe je hem verwerkt in je godsdienstmomenten.
Ik probeer enkele suggesties te doen:
 
-          Op onze site kun je via het archief en zoekvenster zeker wat verhalen en legenden, kijktafels en knutsels vinden.
 
-          Wat jouw godsdienstige rode draad kan zijn: Sint Nicolaas was een vriend (navolger, fan, volgeling) van Jezus. Hij hield van mensen, vooral van arme mensen en mensen in nood. Daarom zeggen we ‘Heilige Nicolaas - Sint Niklaas - Sinterklaas’. Hij werd bisschop van Myra (Turkije)
 
Er zijn veel verhalen over de goedheid van Nicolaas. Die gaan over het geven van geschenken en nieuw leven . In de Oosters Orthodoxe kerk is Nicolaas heel groot.
Bekende verhalen/legendes zijn:
-          Sint Nicolaas hoort dat een arme weduwnaar die drie dochters heeft, maar te arm is om hun een bruidsschat mee te geven, van plan is de meisjes de straat op te sturen om maar voor zichzelf te zorgen (denk aan prostitutie, straatkinderen?). Dan gooit Nicolaas drie avonden achtereen anoniem een goudstuk (zakje goud, gouden bal) door het raam naar binnen. Zo redt hij de meisjes. De symbolen hiervoor zijn mandarijntje en sinaasappels (denk aan ‘appeltjes van oranje’ uit het liedje Sinterklaas die goede heer). Deze staan voor de goudstukken. Ook de ‘vrijer’ (speculaaspop) is hieraan ontleend. Je kunt op een kijktafel drie mandarijntjes leggen en het verhaal vertellen en een mooie voorleesversie van het verhaal zoeken.
-          Sint Nicolaas logeert in een herberg met een hebzuchtige herbergier. Hij ontdekt dat de herbergier drie studenten die bij hem logeerden heeft omgebracht en in een pekelton gestopt. Nicolaad brengt de kinderen tot leven.
-          Sint Nicolaas is in een havenstad waar erge hongersnood heerst. Er komt een schip op doorreis aan vol graan. Nicolaas vraagt de kapitein om graan uit het ruim te scheppen voor de hongerende bevolking. De kapitein durft dat niet, want dat komt hij met te weinig graan bij zijn opdrachtgever. Nicolaas laat een wonder gebeuren: hij zet een streep op de romp van het schip, en zorgt dat het schip, terwijl er genoeg graan uit wordt geschept, niet hoger in het water komt te liggen.
-          In een dorpje is de roggeoogst mislukt. Sint Nicolaas hoort hiervan en vraagt de bevolking om het laatste beetje graan. Op elke drempel legt hij een korrel rogge. De volgende dag zijn alle korrels opgeschoten tot volle aren en staan ook de velden vol graan.
-          Veel verhalen gaan over Sint Nicolaas die zeevarenden redt van storm en schipbreuk.
 
Je hoort het, in al deze verhalen is ‘redding’ te horen, Sint Nicolaas is beschermheilige (=schutspatroon) van zeevarenden, mensen die verkering willen, reizigers, en nog veel meer. Sinterklaas’ gewoonte om ook ons vandaag cadeaus te geven is bedoeld om ons (vooral arme kinderen) blij te maken en vrijgevig naar elkaar.

-          De H. Nicolaas is de patroon van Rusland. In veel russische huizen is dan ook een icoon van de H. Nicolaas te vinden.
Ik vertel de verhalen hierboven heel summier en misschien niet helemaal correct…. Maar ik hoop dat je dan wat kunt zoeken!!!
 
Sinterklaas symboliek:
-          Mandarijnen, chocolade geld, speculaasvrijers, pepernoten als ‘zaaigoed’ hebben alle te maken met verkering, huwelijk en vruchtbaarheid
-          Helper van zeelieden: hij komt op een boot. Veel havensteden hebben een Nicolaaskerk
-          Staf en ring: de herdersstaf van een bisschop, symbool voor zijn zorgzaamheid en trouw. Bisschopsring staat voor rijkdom van de kerk (niet de persoon).
-          Grote boek: wijsheid van Nicolaas, hij ‘weet alles over iedereen’ Het levensboek van God, goed en kwaad, lief en ondeugend.
-          Witte baard: ouderdom en wijsheid  
-          5 december is de vooravond van de sterfdag van Nicolaas op 6 december. De sint is dus niet jarig maar viert wel zijn geboortedag in de hemel.
-          Santaklaus is in Duitsland en Engelssprekende landen overgegaan naar 25 december, Kerstmis. De Kerstman is toch duidelijk onderscheiden van Christus. Christus brengt geen cadeautjes (hij is het zelf, zeggen we)
 
In Utrecht is het Museum Catharijneconvent dat elk jaar, hopelijk nu ook weer – een grote Sinterklaastentoonstelling heeft, waarin alle achtergronden en beelden worden belicht. Ook leuk voor/met kinderen!
 
Heb je hier iets aan?
 
Groetjes
 
Reactie twee:

Beste Elein,

Ik vind het een moeilijke vraag. Zeker gezien mijn eigen ervaringen rond geloven in God en geloven in Sinterklaas.

De figuur van Sinterklaas is gebaseerd op de H. Nicolaas, de bisschop van Mira. (3e eeuw)
Later (bijv. vanaf groep 6) zou je de legendes die er over De H. Nicolaas bestaan kunnen vertellen.
(je vindt ze bijv. in het boek 'Daar wordt aan de deur geklopt, Sint Nicolaasverhalen, liedjes en recepten van Ineke Verschuren)

Eigenlijk spelen we in de Sinterklaastijd allemaal een soort rol in in een sprookjes-spel, waar kleine kinderen dan nog 'in geloven'. Om het 'geloof' in Sinterklaas te vermengen met het geloof in God vindt ik eigenlijk geen goed idee. Het woord 'geloof' en het woord 'vertrouwen' hebben niet voor niets in het grieks dezelfde stam 'pistis' en woorden in het nieuwe testament ook door elkaar gebruikt.
Als je er achterkomt dat het Sinterklaas 'niet bestaat', kan je je af vragen wat er allemaal nog meer niet klopt aan wat volwassenen vertellen wat met 'geloven in' te maken heeft.
Ik heb me zelf erg voor de gek gehouden gevoeld door mijn ouders en andere volwassenen en vanaf die tijd eigenlijk altijd een vraagteken gezet achter wat zij aan mij vertelden, waarvan ze zeiden dat het 'echt waar' was.

Ik heb mijn kinderen dan ook ieder jaar een aantal weken voordat Sinterklaas in het land kwam, verteld dat alle mensen meedoen met het grote Sinterklaasspel. Dat de echte Sinterklaas al heel lang geleden dood is gegaan, maar dat de mensen hem zo bijzonder vonden, dat we elk jaar opnieuw doen alsof hij opnieuw met de boot uit Spanje komt om alle mensen cadeautjes te geven, maar dat in werkelijkheid elkaar cadeautjes geven.

Dus iedereen doet mee aan het grote sinterklaasspel en dat maakt het dubbel leuk en ook een beetje geheimzinnig. Mijn kinderen deden dan ook volop mee en genoten met volle teugen van de intocht van Sinterklaas, hun schoen zetten, samen liedjes zingen en pakjesavond waar we ook ' de grapjes van Zwarte Piet' (waarvoor we lootjes trokken) in de zak vonden en natuurlijk bij elk pakje een kort of langer sinterklaasgedicht.

Dus ik zou Sinterklaas en het godsdienstige moment dus niet aan elkaar koppelen. Zeker niet in de periode als kinderen nog klein zijn en 'in Sinterklaas geloven'. Jij hebt een kleuterklas met kinderen rond de vijf jaar, dus dat is zeker nog het geval. Het enige wat ik  zou doen is  een Sinterklaaskijktafel maken en daar een lichtje bij aansteken.
God kan je wel bedanken voor de fijne tijd, de gezellige avond, de fijne dag dat Sinterklaas op bezoek was....

 Hartelijke groet,

Nu is onze vraag aan degene die dit lezen:
Heb jij er problemen mee om het geloof in God en het geloof in Sinterklaas te koppelen?
Zo ja, hoe zou jij dit doen?
Zo nee, hoe ga jij hier thuis dan mee om?

Je kan reageren via onze facebookpagina!

De redactie