Onderweg gebeurt het

Net zoals Europeanen voor het eerst in Amerika heel veel willen zien (en dus enorme rondreizen maken), zo ook wilde ik als Amerikaans student in Leuven zoveel mogelijk van Europa zien. En zo bevond ik me een keer in een filmhuis in Arhus, Denemarken, waar 'Easy Rider' speelde, de perfecte 'road movie' voor vrijdenkende reizigers. Voor wie hem niet kent: de film gaat over twee hippies die op Harley Davidsons door het Zuidwesten van Amerika trekken nadat ze rijk zijn geworden door een drug deal. Ze zijn op weg naar New Orleans, waar ze Mardi Gras gaan vieren. De film is vooral bekend om zijn soundtrack (met veel rock-klassiekers) en zijn schitterende locaties. Kijken naar deze film verhoogde mijn plezier als jonge student op reis.



christelijke symboliek
Kort geleden zag ik de film weer, voor het eerst sinds toen. Nog steeds heerlijk, maar wat me nu vooral opviel was de christelijke symboliek die steeds nadrukkelijker wordt in de loop van het verhaal. New Orleans wordt een soort Jeruzalem, 'the end of the road' voor de vrije man, en daar vindt ook een soort van Laatste Avondmaal plaats. Zelfs het Kyrie wordt gezongen.

identificeren
In zijn affiniteit met het christelijk verhaal was 'Easy Rider' niet uniek. Onder de hippie generatie kwamen heel wat 'Jesus freaks' voor. Hippies herkenden zich niet alleen in Jezus" lange haar en sandalen, maar vooral in zijn 'hogere bewustzijn', zijn nadruk op liefde en zijn scherpe woorden voor de heersende machten. Zelfs in de voorloper van de hippiegeneratie, 'the Beat generation' – levendig in beeld gebracht door Jack Kerouac in On the Road – werd Jezus als vertegenwoordiger gezien van het echte leven. Weinigen weten dat het woord beat bij de katholieke Kerouac niet in eerste instantie naar jazz-muziek verwees, maar naar beatitudo, het goddelijke geluk.



onderweg zijn
Dat jonge, rusteloze, vrije geesten zich met Jezus kunnen identificeren kun je je heel goed voorstellen wanneer je het evangelie van Marcus leest. Kijk er zelf maar een keer naar. Lees het in één ruk, als een reisverhaal. Proef de snelheid en urgentie. “Kom achter mij aan,” zegt Jezus tegen de vissers. En meteen lieten ze de netten achter en volgden Hem (1,17-18)... Ze trokken naar Kafarnaüm (1,21)... Vanuit de synagoge gingen ze regelrecht naar het huis van Simon en Andreas (1,29)... Hij zei hun: "Laten we ergens anders heen gaan, naar de dorpen in de buurt (1,38). Zo gaat het de hele tijd door. Bijzondere dingen gebeuren – demonen worden uitgedreven, een man wordt genezen – en mensen verzamelen zich om zich heen. Zijn leer opent de ogen en brengt een discussie op gang. Dan vertrekt Hij weer, samen met zijn apostelen. “Laten we naar de overkant gaan” (4,35). Waar Jezus in het Evangelie van Johannes (14,6) de weg is, is Hij in Marcus vooral onderweg.

al lerend
Met één uitzondering dan. Regelmatig trekt hij zich terug met zijn discipelen, 'weg van de menigte', voor onderricht en gebed (vgl. 6,32; 7,17; 9,2; 9,28; 10,10; 14,14; 14,32). Door deze momenten alleen met hun gids en leraar krijgen de discipelen steeds meer inzicht in de betekenis van de gebeurtenissen en van de reis zelf.



met een gids
Hoe is dit beeld van Jezus als de leraar onderweg relevant voor de geloofsopvoeding? Het leert ons in ieder geval dat geloof een dynamisch proces is. Ons geloof laat zich niet reduceren tot een eenmalige keuze ('je gelooft of je gelooft niet') of tot kennis en gehoorzaamheid aan regels. Geloof is een ontdekkingsreis. Je reist door deze wereld en leert de wereld zien in zijn ware gedaante, als schepping van God. Je leert de binnenkant zien.
Maar om dat te kunnen doen, hebben we een gids nodig. Jezus is de gids. “Ik zal jullie voorgaan,” zegt Hij (14,27). Na zijn dood en verrijzenis zegt de engel het ook: “Hij gaat u voor” (16,7).

In 'Easy Rider' loopt het slecht af. De jongens kennen voor even de vrijheid van geen beperkingen, maar ze vinden nooit de vrijheid die je kent wanneer je weet dat de ware bestemming bereikt is.
Ze hadden geen gids.

TS