Kijktafels

Hier vind je inspirerende voorbeelden van hoe je kunt kijken en spelen passend bij het thema,
het seizoen en de feesten in deze tijd.

Een serie kijktafels voor de Veertigdagentijd

Op de kijktafels voor deze veertigdagentijd maken we telkens op dezelfde ondergrond een nieuw 'eiland vol hoop'. Zo kun je samen met je kinderen telkens een week aandacht besteden aan hoe we hoopvolle mensen kunnen zijn en worden. Hoop is iets anders dan optimisme. Hoopvolle mensen leven vanuit de belofte. Net zoals het Joodse volk vanuit het land van onderdrukking en slavernij op weg ging naar het beloofde land. Die belofte hield hen veertig jaar op de been. Zo gaan wij ook veertig dagen lang op weg naar Pasen, want hoop doet Leven!

Geef de kijktafel een vast plekje in de woonkamer, bijvoorbeeld op de eettafel. Telkens als het lichtje brandt, helpen de symbolen jullie om na te denken over manieren waarop je eilanden van hoop nodig hebt in onze grote wereld én in je persoonlijk leven. Waar kunnen we eilanden van hoop ontdekken of te laten ontstaan? Zo oefenen we samen om te leven vanuit de belofte.

Wat heb je nodig:
- een paars lapje
- een grote platte schaal of een dienblad
- koppen uit krant/tijdschriften geknipt met slecht nieuws
- een 'eiland' geknipt uit lichtgroen papier of stukje stof
- een lichtje
- een klein vaasje gevuld met voorjaarstakken die nog in de knop zitten.

Begin van de veertigdagentijd, Aswoensdag 14 februari 2024
Een eiland vol hoop

Paars is de traditionele kleur uit de liturgie voor de veertigdagentijd. Deze kleur staat voor bezinning, inkeer en ommekeer. De kijktafel staat daarom op een paars kleedje.
Daarop staat een grote platte schaal, maar je kunt hiervoor ook een dienblad nemen.
Knip in de voorjaars-carnavalsvakantie samen met je kinderen koppen uit de krant met slecht nieuws. Denk aan nieuws over vluchtelingen, het milieu, oorlog, uitstervende dieren, respectloos gedrag, corruptie, natuurrampen. Terwijl je naar dit nieuws zoekt kun je natuurlijk een gesprekje voeren met je kinderen wat ze van deze dingen vinden. Leg al deze krantenkoppen op de schaal.
Bovenop de koppen komt het eiland te liggen dat je kan knippen uit lichtgroen papier, knutselkarton of een stukje stof. Dit is 'het eiland van hoop'.

Zet op de ene kant het eiland het vaasje met voorjaarstakken. Ik koos voor takken met kersenbloesem, maar forsythia, magnolia, appelbloesemtakken o.i.d. voldoen ook prima.
De knoppen zullen gedurende de komende weken uitkomen. Vervang de takken op de kijktafel als ze uitgekomen zijn door nieuwe. Zo kan je het proces van 'dood' naar 'leven' meerdere keren beleven.

Zet aan de andere kant van het eiland een lichtje in een houder. Dit is het lichtje van de hoop. Ik koos voor de harmonie een paars houdertje, maar je kan ook een (paars) stompkaarsje of een eenvoudig glazen houdertje met een waxinelichtje gebruiken.

Deze opstelling vormt de basis van de kijktafel voor deze veertigdagentijd. Zet de kijktafel op Aswoensdag 14 februari, neer.

Bij elke zondag hoort een couplet van een stapelversje en we zochten er ook een passend bijbelverhaal bij. Je vindt het versje en de bijbelverhalen in onze rubriek 'vertellen'.

Eerste zondag veertigdagentijd, 18 februari
Hoopvolle berichten delen

In de eerste week vertellen we thuis aan elkaar 'goed' nieuws. Is er iets wat je hebt gezien, gehoord, gelezen of hebt meegemaakt waaruit we hoop kunnen putten? TIP: Als je het versje graag zingt, denk eens aan de wijs van 'Dans mee met Nijntje' ('Twee pasjes naar voren en één pasje terug', zie YouTube)

Als symbool zetten we daarom een tafel neer. Het is een poppenhuis tafeltje.
Zo wordt het eiland een 'eiland van het delen van hoopvolle berichten'.

Lees als je het 'lichtje van de hoop' hebt aangestoken het eerste couplet van het versje wat we maakten bij de zes eilanden van hoop:
Een kring rond de TAFEL, verhalen gaan rond.
We staan op de wereld, een woelige grond:
niet iedereen is veilig, gelukkig en vrij,
vertél wat jou hoop geeft, welk góed nieuws heb jij?

Refrein:
Hier zijn we dan samen: een eiland van hoop.
Er is in de wereld van alles te koop,
maar hoop krijg je zómaar, dus sta ervoor open!
De wereld wordt lichter door mensen die hopen!

Als mensen samen rond een tafel zitten is dat op zich al een teken van hoop. Ze willen bij elkaar zijn als gezin, het samen gezellig maken, elkaar iets vertellen, genieten van het eten wat er is, samen een spelletje doen, naar elkaar luisteren. Maar aan deze tafel - dit eiland van de hoop - worden vooral ook hoopvolle berichten gedeeld.

Maak elke dag als jullie aan tafel zitten en het 'lichtje van hoop' op het eiland is aangestoken, even tijd en ruimte om elkaar 'góed' nieuws te vertellen. Denk aan voorjaarstekenen in de natuur, goede of fijne bericht uit de wereld of het plaatselijke nieuws, iets nieuws dat gedaan of geleerd is, iets fijns of bijzonders dat je meemaakte, iets voor een ander gedaan, iets waarvan je blij werd, een zoen die je hebt gekregen, hoe je ging zingen, een ruzie werd opgelost enzovoort ...

Tweede zondag van de veertigdagentijd, 25 februari
Bron van hoop: vriendschap

Hoe zou de wereld eruit zien als mensen in plaats elkaar als niet meer een bedreiging zien of een tegenstander of vijand?
Hoe zou de wereld eruit zien als mensen vrienden van elkaar willen zijn, ook al denkt de ander misschien anders over dingen als jij, heeft een andere huidskleur, komt uit een ander land of heeft een andere godsdienst?

Hoe zou de wereld eruit zien als we elkaar over de grenzen heen een hand zouden toesteken en zoeken naar wat ons verbindt? Zijn we niet allemaal mensen die vrienden nodig hebben, mensen die om ons geven juist omdat we zijn zoals we zijn?

Deze week verandert het eiland daarom in een 'eiland van vriendschap'.
Zet enkele poppenhuis- of andere kleine poppetjes op de kijktafel zo dat ze elkaar een hand geven. Ze kijken elkaar aan en zijn blij met de ander.

Zeg het tweede couplet van ons versje bij het aansteken van het lichtje van de hoop:
Een eiland van VRIENDSCHAP, wie wil dat nu niet?
Fijn spelen met kinderen die je graag ziet.
Je vergeet al je zorgen, je durft samen meer.
Waar vriendschap en liefde is, daar is de Heer!
Refrein: Hier zijn we dan samen...

In deze week kan je samen met je kinderen praten over wat echte vriendschap voor ze betekent. Met wie zijn ze bevriend? Wat is er zo fijn aan het contact met deze vriend/vriendin?

Derde zondag van de veertigdagentijd, 3 maart
Hoopvolle verhalen

Deze derde week willen we samen luisteren naar hoopvolle verhalen. De fijnste verhalen die je aan een kind kan voorlezen, zijn verhalen met een goede afloop. Niet voor niets eindigen veel sprookjes met de zin: 'En zei leefden nog lang en gelukkig.' In de rubriek 'vertellen' vind je tips voor prentenboeken die passen bij ons thema.

Voor de christenen is de Bijbel het boek van de hoop. Van het begin tot het einde vertellen de schrijvers van de verschillende bijbelboeken ons 'Kijk hoe God met mensen omgaat...' Onze God is begaan met zijn schepping en wil dat mensen gelukkig zijn en goed met elkaar samenleven. Als je je aan Gods weg naar het leven houdt, die in de tien geboden, tien leefregels, te vinden is, dan gaat het je goed: jezelf, je naaste en de vreemdeling die woont binnen je poorten.

In het Nieuwe Testament horen we dat bij elke ontmoeting die Jezus met mensen heeft, Hij hen van hoop vervult. Telkens opnieuw!

Zet op het eiland van hoop de Bijbel neer. Ik heb gekozen voor een Bijbel voor volwassenen. De Groot nieuws bijbel. Maar leg een kinderbijbel ernaast en lees, telkens als het 'lichtje van de hoop' brandt een bijbelverhaal voor.
Tips voor hoopvolle bijbelverhalen vind je in de rubriek 'vertellen'. Mocht je nog niet begonnen zijn met de passende bijbelverhalen bij iedere week voor te lezen. Dit is je kans!

Het bijpassende versje van deze week klinkt zo:

VERHALEN! Ze dragen een kostbare schat.
Ze lopen soms eeuwen, bijzonder is dat!
Vertel die verhalen met een spannend verloop,
want mooie verhalen zijn dragers van hoop!
Refrein: Hier zijn we dan samen...

Vierde zondag van de veertigdagentijd, 10 maart
Plaatsen van hoop

Dit jaar steunt Vastenactie projecten in Zimbabwe. In het zuiden van Zimbabwe bedreigen lange droge periodes en overstromingen door hevige regens de voedselzekerheid. Omdat Vastenactie wil meewerken aan een wereld zonder honger, zetten zij ons tijdens de vastenperiode 2024 in voor de kwetsbare boeren in dit gebied. Ze leggen samen met lokale bevolking gemeenschappelijke moestuinen en waterpunten aan.

Met onze bijdrage steunen we verschillende initiatieven, alle ‘eilanden van hoop’. Thandekile uit Zimbabwe vertelt hoe belangrijk die hulp is. Dit kun je lezen op de website van Vastenactie. Ze zegt:
‘Het geeft me hoop dat ik nog steeds in leven ben ondanks alles wat we hebben meegemaakt als gezin. Welke problemen je ook tegenkomt in het leven, het is belangrijk om jezelf bij elkaar te pakken en verder te gaan, houd hoop en werk hard voor je kinderen, ook al is het erg moeilijk voor je. Ik bedank de mensen uit Nederland voor alle hulp, stop er alsjeblieft niet mee,’ aldus Thandekile.

Plaats op de kijktafel een dakje of een huisje. Een plek die staat voor 'beschutting', een plek waar je veilig bent. En zet er enkele poppenhuis poppetjes onder en bij. Zij zijn op een 'eiland van hoop'.

Onder het 'lichtje van hoop' is de paarse onderzetter gelegd met de tekst: 'om een betere wereld'.
Deze onderzetter vind je in het rode geloofskoffertje 'Beginnen maar!' en in de kaft van het Kijktafelboek.

Als het 'lichtje van hoop' brandt kan je het bijpassende versje lezen.

Ver weg op de WERELD zijn kinderen als jij.
Maar niet altijd happy, niet veilig, niet vrij.
Wij hopen voor hen dat er eilanden zijn,
een DAK om te schuilen, een veilig terrein!
Refrein: Hier zijn we dan samen...

Ook kan je samen met je kinderen activiteiten bedenken of bij activiteiten aansluiten waarmee je geld bij elkaar brengt om het vastenactieproject daadwerkelijk te steunen en eilanden van hoop in Zimbabwe te realiseren. Meer informatie over Vastenactie 2024? Ga naar...

Vijfde zondag van de veertigdagentijd, 17 maart
Onze hoop voeden

In de komende week willen we stilstaan bij hoe we onze hoop kunnen voeden. De dag in de week waarop we daar aandacht aan kunnen besteden is de zondag.  We kunnen op zondag, de rustdag van de week, ons voeden met hoop. Dit kan op natuurlijk verschillende manieren.

Zondag heet van oudsher 'de dag des Heren'. In het scheppingsverhaal lezen we dat  God op de zevende dag uitrustte van al zijn werk. Onze zondag begint op de zondagmorgen waarop we - soms als enige dag in de week - samen kunnen ontbijten. En daarna is er het moment waarop we samen komen met onze geloofsgemeenschap. Samen bidden, zingen, luisteren naar de woorden van de Bijbel, het stil maken, dankbaar zijn en samen brood en wijn delen. Een kostbaar uur waarop onze hoop gevoed wordt.

We kunnen er 's middags op uittrekken: genieten van de natuur in al haar facetten. Frisse lucht opsnuiven, het bos zien ontwaken uit zijn winterslaap, de groene waas van pril lentegroen zien verschijnen. We kunnen een bezoek brengen aan een museum: schoonheid van kunst voedt onze ziel. Maar ook samen iets moois maken is zo'n moment. Knutselen, iets tekenen of schilderen voedt de hoop in ons. Ook muziek voedt onze ziel. Of wat dacht je van een muziekuurtje. Luister samen om de beurt naar de muziek die je mooi vindt of ga samen muziek maken. Je hoeft niet per se een muziekinstrument te bespelen: samen zingen is ook samen muziek maken.

Het versje van deze week vertelt er ook over:

Maak ook eens eiland van hoop in de TIJD,
bijvoorbeeld de zondag, aan rusten gewijd.
Neem vrij en kom bij, als je druk bent geweest,
Die dag is een eiland voor lichaam en geest.
Refrein: Hier zijn we dan samen...

Lees het samen als het 'lichtje van hoop' brandt.

Het zonnetje en het lieveheersbeestje staan symbool voor de zon-dag als de dag van God, die haar heeft gemaakt en ons gegeven. Een dag om 'uit ons doen' te geraken en aandacht te besteden aan wie we ook zijn. Dat we aandacht hebben voor onze binnenkant en onze ziel en zo onze hoop voeden. 

De zesde zondag van de veertigdagentijd, 20 maart: Palmzondag
Hoopgevend: samen iets maken en weggeven

Op deze zondag begint de Goede Week. We lezen het verhaal van Jezus' intocht in Jeruzalem waar de mensen hun mantels op de weg leggen en zo een 'rode loper' maken. Ze juichen Jezus toe als hun nieuwe koning. Ze zijn vol hoop dat Jezus ervoor gaat zorgen dat het beter wordt in het land en dat Hij ervoor zal zorgen dat eraan de gehate bezetting van de Romeinen een einde komt.

Voor deze dag knutselen we samen een palmpaasstok. De palmpaasstok is feitelijk één groot symbool. In de rubriek 'verdiepen' leggen we je de symboliek uit. Ga naar...

De ervaring dat zélf iets moois maken, jou blij maakt van binnen. Het laat de hoop in ons groeien. Maar als je sámen iets maakt, wordt het nog fijner. Traditioneel worden de palmpaasstokken naar zieken of alleenstaande ouderen gebracht. Mensen die pijn hebben of alleen zijn kunnen wel een beetje hoop gebruiken. Kinderen die langskomen om al iets van de vreugde van Pasen te brengen, dat is een lichtpuntje van hoop!

Je maakt een eenvoudig kruis van twee takjes. Omwikkel het kruis met een stukje cadeaulint en hang er een slinger van geregen kraaltjes of rozijntjes aan. Een uitgeknipt papieren haantje (uit Google afbeeldingen, zoekterm: broodhaantje) in de top bevestigen, samen met twee kleine takjes buxus die door een speld op hun plaats worden gehouden. Zet deze palmpaasstok op het eiland van de hoop. Je kunt natuurlijk ook alleen een palmtakje op de kijktafel leggen.

Als het lichtje van hoop aangestoken is zeg je het versje van deze week.

Waarvan word je hoopvol, waar tintel je van?
Als je helemaal zélf iets moois maken kan!
Als je bouwt of iets bakt, of iets breit of iets haakt,
en er dan zelfs een cadeautje van maakt!
Refrein: Hier zijn we dan samen...

In de tweede bijdrage in de rubriek 'Kijktafels' vind je het vervolg van deze serie 'eilanden vol hoop' voor de Goede Week en Pasen.  Ga naar....

Ellie Keller