Verdiepen

Hier vind je achtergrondinformatie bij het thema, voedsel voor je spiritualiteit
en tips voor de geloofsopvoeding.

Over de bodem

Dorothy Day, stichter van the Catholic Worker, zei een keer: “Weer moest ik leren zoals ik altijd leer: the hard way!” Daar dacht ik aan nadat ik van de trap afgegleden was, vlak nadat die een nieuwe bekleding had gekregen. De vakman had gewaarschuwd voor gladheid, maar toch ging ik op de eerstvolgende ochtend op mijn sokken onderuit. 

Zo gaat het in de opvoeding ook. Hoe vaak heb ik mijn kinderen niet moeite willen besparen door goed advies aan te reiken, en hoe vaak is dat advies niet genegeerd. Want de kreet van een kind – en helaas van een volwassene – blijft liefst: “Zelf doen!”

Blijkbaar hebben we het nodig: te leren door de eigen ervaring en de beproeving. Misschien zouden we niemand eigenlijk de harde lessen van het leven moeten willen afnemen, want hierdoor komt de meeste groei. Zo werkt het in de Bijbel in ieder geval. De weg naar het leven loopt via het kruis, toont Jezus ons. Nu in de Veertigdagentijd – ook bekend als de Vastentijd, want dit seizoen vraagt om offers – worden we herinnerd aan de tijd die de Israëlieten, en later Jezus, in de woestijn doorbrachten.  

In zulke verhalen vinden we een archetypische beweging: iemand daalt neer – en raakt zelfs de bodem  – voordat zij of hij omhoog kan klimmen. Zoals het neerdalen van de Israëlieten wanneer de Rode Zee opengaat. Zoals Jezus die onder het kruis valt, en uiteindelijk de aarde (en zelfs de hel) ingaat voordat Hij verrijst. 

Bij deze ondergang gaat het niet om het lijden an sich, maar om de noodzakelijke afrekening met de diepte van de werkelijkheid. Onze intrede in de hemel wordt voorbereid in deze ‘gevallen’ wereld. Ons geloof staat niet toe dat we zomaar vluchten. We moeten de ellende van deze wereld serieus nemen en onze verantwoordelijkheid nemen. 

Het nieuwe Directorium voor de catechese gebruikt een mooi woord voor de houding die hierbij past. Docibilitas verwijst naar serene acceptatie van de werkelijkheid en de bereidheid om te leren wat we moeten leren – dit terwijl we wachten op Gods genade. Vergelijkbaar is het woord humilitas. Dit Latijnse woord voor nederigheid (humility in het Engels), laat zien dat nederigheid niet neerkomt op vernedering, maar betekent gegrond zijn (humus betekent aarde) in de fundamentele waarheden van ons bestaan. En de waarheid is dat alles van God komt en zijn voltooiing in God vindt. Voor groei in Gods geest hebben we geduld nodig en de bereidheid om omhoog te kijken, smachtend naar Gods zon en regen (Jakobus 5,7-8).

Op 27 januari jl. maakte ik iets heel moois mee: de honderdste verjaardag van pater Piet de Bruin sss, een zeer lieve, gelovige en wijze man. Tijdens de mis op die dag sprak hij ons kort toe. Hij zei dat hij dankbaar was voor zijn leven. “Als je zo lang leeft, maak je veel moeilijkheden mee; maar ik heb ook meegemaakt dat ik bevrijd ben uit die moeilijkheden.” 
 
Mogen we met Pasen opgaan naar Gods berg, met waardering voor het donkere dal waar we doorheen zijn gelopen. 
 
Tim Schilling