Leve de herinnering!
Het vertelkleedje van de kijktafel
Waardevolle voorwerpen
De meeste mensen hebben ze bewust of onbewust in huis. Voorwerpen met een bijzonder waarde. Voorwerpen die voor ons belangrijk zijn. Niet omdat ze heel veel geld hebben gekost, maar omdat ze een herinnering vertegenwoordigen aan een bijzondere gebeurtenis of een bijzonder persoon.
Als je het voorwerp ziet, dan weet je meteen weer waar het mee te maken had. Het was iets uit het huis van je ouders, Je raapte het op tijdens een bijzondere vakantie. Je kreeg het van een vriendin. Deze voorwerpen zijn drager van een herinnering. Ze verwijzen naar een op dat moment niet zichtbare, andere werkelijkheid. De liefde van de persoon van wie het voorwerp was, bijvoorbeeld.
Of het herinnert je aan het continent waar je bent opgegroeid. Op de foto hiernaast zie je de boekenplanken op de werkkamer van ons - van oorsprong Amerikaanse - redactielid Tim. Hij noemt het: "The Ranger Station- furthestmost outpost of the US Forest Service"
Symbolische voorwerpen helpen ons geloofsleven te ontwikkelen
Bij een gespreksmiddag over de betekenis van Pasen in het verzorgingshuis werd ik ontroerd door een oude mevrouw die met een palmtakje in de hand vertelde dat lijden en verrijzen bij elkaar hoort en dat dat voor haar Pasen is!
Als je mensen letterlijk een voorwerp met een symbolische betekenis laat uitkiezen dan gaat er een laag in hen spreken, waar ze zelf soms versteld van staan: Ze zeggen: het klopt als een bus, maar ik wist niet dat ik dat in mij droeg. De ervaring dat symbolische voorwerpen mensen helpen om onder woorden te kunnen brengen wat er diep van binnen in hen leeft, was voor mij een kostbare ontdekking.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~
'Het klopt als een
bus, maar ik wist
niet dat ik dat
in mij droeg.'
~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Het symbolisch bewustzijn
De catecheet Tjeu van den Berkt stelt dat ieder mens, groot en klein, een symbolisch bewustzijn heeft. De plek in ieder mens waar beelden opgeslagen zijn die een betekenis hebben. Het besef dat voorwerpen uit de allerdaagse werkelijkheid kunnen verwijzen naar een op dit moment niet zichtbare, andere werkelijkheid heeft alles te maken met religie en godsdienst. Kinderen in aanraking brengen met de wereld van de symbolen en hun symbolisch bewustzijn helpen vullen en activeren, is een taak van elke opvoeder die werk wil maken van geloven. Een actief en goed gevuld symbolisch bewustzijn is - daar ben ik als theoloog van overtuigd- een voorwaarde om tot een gelovig mens te kunnen uitgroeien.
Het vertelkleedje
Tijdens de voorbereidingen op de eerste communie vond ik het ‘vertelkleedje' uit. Officieel heet dit een corporale, een wit kleedje dat op het altaar wordt gelegd voordat de beker met wijn en de hosties op het altaar worden gezet.
Iedereen –ook de ouders die erbij waren- hadden iets tastbaars meegenomen dat voor hen belangrijk was. Ze legden dit een voor een op het vertelkleedje en vertelden erover. Zo merkten en ervoeren de kinderen, voorwerp voor voorwerp, dat dit voorwerp niet zomaar iets was, maar een bijzonder verhaal in zich meedroeg dat met behulp van het vertelkleedje tot leven kwam.
Zo ontdekte ik al werkend in mijn parochies , dat ik een -passend bij de 21ste eeuw- eenvoudige manier had ontdekt, waarmee iedereen zijn geloof of inspiratie zichtbaar kon maken, en daarmee ervaarbaar en communiceerbaar: de kijktafel.
Vier elementen van de kijktafel
Een kijktafel bestaat daarom dus altijd uit een ondergrond, meestal in de vorm van een lapje of placemat met daarop een schaal.
Zo valt de kijktafel niet samen met de tafel of de plek waar hij staat. De aparte ondergrond maakt er een ‘vertelkleedje’ van, een stukje ‘heilige grond’.
Op de kijktafel staat dus altijd een symbool centraal. Dit kan een voorwerp of een afbeelding zijn. Aangevuld met een natuurelement en
een lichtje.
Probeer het maar eens uit...
Zet regelmatig een voorwerp dat voor jouw van betekenis op een kijktafel! Je laat zo zien dat het voor jouw van bijzondere waarde is.
Als het lichtje brandt komt de herinnering tot leven! En vloeien twee werkelijkheden ineen.
Natuurlijk kan je er -als de kijktafel goed bekeken is- er ook met woorden iets over vertellen!
Ellie Keller-Hoonhout
Meer informatie over de kijktafel vind je op Ellie's eigen website: www.kijktafel.nl
Artikelen in dit thema Leve de herinnering!
- Kijktafels rond herinneringen
- Herinnerding
- Herinneringen maken?
- Prentenboeken rond herinneringen
- Maak je eigen museum
- Victor Jan Valentijn Vis
- Eucharistie: de wonderlijke her-innering
- Aandacht voor het feest van Allerzielen thuis
- Coco
- Kijk, mijn vader!
- Een kaarsje aansteken
- Bijbelverhalen
- Het vertelkleedje van de kijktafel
- Een herinneringslichtje
- Familie en wortels
- Dankdag
- Herfstversje
- Voorwerpen van vroeger
- Vroeger, versje
- In een zin samengevat