Kijktafels

Hier vind je inspirerende voorbeelden van hoe je kunt kijken en spelen passend bij het thema,
het seizoen en de feesten in deze tijd.

Kijk hoe de wereld van ons allemaal is

Vanaf begin september kun je ze al vinden: de herfstvruchten die bomen en struiken zo gul met ons willen delen. Eikels, kastanjes, besjes, rozenbottels,  bladeren in herfsttooi. Toen ik een klein wandelingetje in mijn stadsbuurtje maakte, vond ik alle dingen die het element 'natuur' op onderstaande kijktafels vertegenwoordigt.

Bij Xenos vond ik de opgerolde schors samengehouden met een touwtje, het teksthuisje, het houten dienblad/kaarsenbord en de houten boomschijf. De snijplank in de vorm van een hart komt uit de webwinkel van de PKN en de vogeltjes en hertjes kocht ik in een winkel van het Utrechts Landschap. De wensduifjes vond ik bij de wereldwinkel. Dit vertel ik niet om reclame te maken, maar om je te laten zien dat het eigenlijk heel makkelijk is om de dingen voor je kijktafel te vinden: ze liggen voor het oprapen en in de schappen van gewone - niet te dure - winkels.

Een mooie herfstondergrond is jaar-in-jaar-uit bruikbaar!  Vooral kinderen zijn gevoelig voor het feest van de herhaling. Hé, mama maakt weer een kijktafeltje op onze bruine schaal, want de schoolvakantie is voorbij en de blaadjes aan de bomen beginnen te verkleuren: het is herfst!

EEN OPEN EN DANKBAAR HART

Op een placemat in diep-herfst-oranje ligt een houten snijplan in de vorm van een hart. Het is een dankbaar hart: dankbaar voor de schepping en de natuur. Dankbaar dat de natuur ons leert dat we gul kunnen zijn. Het is ook een open hart: open voor de wereld en de mensen die hulp nodig hebben en geen veilig thuis meer hebben en vluchten naar een plek waar geen oorlog is.

In kleine bergjes bij elkaar liggen eikels, elzenpropjes, besjes en kastanjes, een stukje schors en enkele herfstbladeren. Je ziet het meteen.  Er is nog ruimte over: op de wereld is plaats voor ons allemaal!

Op de kijktafel brandt het lichtje binnen in een stukje opgerolde schors. Zo wordt het vlammetje beschermd en is het veilig. Zo leert het lichtje ons de schepping te behoeden en te beschermen.

WELKOM 

Achter het hart zette ik het boek 'Nederland' van Charlotte Dematons open bij de pagina waarop je de Veluwe ziet in de herfst. De periode waarin de natuur haar mooiste kleuren aantrekt. Dat heeft God toch maar mooi gedaan, toen er de derde dag op aarde de grassen gingen groeien, de planten met bloemen en bomen die vrucht dragen: Laudato si' (geloofd bent U)!

Je kunt deze kijktafel ook neerzetten als je iets wilt 'vertellen' over gastvrijheid. Zorg dragen voor de vreemdeling en vluchteling is een bijbelse opdracht. Is het niet zo dat als er plaats is in je hart er ook plaats is in je huis, je stad, je land, ons Nederland?

VREDE VERBINDT

21 september is het Vredeszondag. De derde week van september is het daarom Vredesweek. Dit jaar staat deze week in het kader van 'vrede verbindt'. Op de site van Pax Christi vind je alle informatie over de vredesweek. De afbeelding op de achtergrond is een  cartoon van Len Munnik en kan via de website worden gedownload.

Een lange, zwarte kaartenhouder staat op de opengeslagen bosatlas, bovenop de kaart van de hele aarde. Zo verwijs je tegelijk naar 'de wereld van ons allemaal'. Zou het niet prachtig zijn als de grenzen tussen volken zouden verdwijnen en er net zoals op de afbeelding eensgezind bruggen gebouwd zouden worden?

Er is een vredesduifje geland op de kijktafel: het symbool van een duif met een olijftakje in zijn snavel is afkomstig uit het verhaal van de ark van Noach en staat symbool voor de verbinding van de hemel met de aarde. Welke rampen er ook gebeuren, door natuur- of mensengeweld veroorzaakt, we kunnen en mogen van God altijd opnieuw beginnen.

 WERKEN AAN VREDE gaat stapsgewijs

Op de herfst-oranje placemat staat een bruin glanzend kaarsenbord. Er zijn herfstbladeren op gerangschikt  Droog de bladeren tussen keukenpapier met iets zwaars erop, zo krullen ze minder snel om.  Op de bladeren staan in een vaasje wat besjes, rozebottels samen met enkele herfstbloemetje. Ook zie je een bruine stompkaars samen met enkele kastanjes en bolsters.

De kastanjes zijn pas bruin en glanzend als de bolsters uit zichzelf opengaan om de kastanjes te laten vallen. Zo heeft ook vrede tijd nodig om tot stand te komen. De eerste stap is het echt vanuit je hart wensen, dan als tweede om erover te dromen, pas daarna kan je ermee aan de slag: wish it, dream it, do it!

De wensduifjes dragen een opgerold briefje met zich mee. Hierop kunnen je kinderen hun wensen en dromen over de wereld schrijven. De duiven nemen ze mee tot  hoog in de hemel, tot het aangezicht van God.

BEWAAR IN UW HAND

Deze kijktafel combineert ons thema 'wereld van ons allemaal' met Dierendag en is  bedoeld voor jonge kinderen. Zet de kijktafel begin oktober neer, want 4 oktober is het Dierendag.
Op de achtergrond staat de Prentenbijbel van Marijke ten Cate open op de pagina waarop verteld wordt over de eerste mensen. Je ziet de hemel, de zee, het droge land en het groene gras met bomen.

Rondom het lichtje dat op de onderzetter staat met de tekst 'Bewaar in uw hand' *, staan mensen en dieren in een halve kring. De dieren zijn voornamelijk vingerpoppetjes die overeind zijn gezet met behulp van een kiezelsteentje. Maar je hebt vast boerderijdieren of dieren uit de dierentuin tussen het speelgoed liggen. Gebruik wat jullie thuis hebben.

Dank U wel God, voor alle dieren en ook voor alle mensen, de vluchtelingen en vreemdelingen, bewaar ons allemaal in uw hand.

FRANSISCUS VAN ASSISI

Als je kinderen al wat groter zijn, kun je  op 4 oktober een kijktafel maken waar Franciscus van Assisi centraal staat, de heilige wiens naamdag onverbrekelijk met Werelddierendag is verbonden. Sint Fransiscus hield op bijzondere wijze van heel de schepping. De vogels noemde hij zijn zusjes. In de 12e eeuw maakte hij al het Zonnelied, met een tekst waarin hij God dankt voor de schepping: de zon, het water, de lucht, de wind, de aarde, de mens...

Een kaart met een afbeelding van Fransiscus vormt het hart van deze kijktafel. Deze kaart vond ik enkele jaren geleden in een abdijwinkel en komt ieder jaar weer van pas. Maar je vindt ook makkelijk een afbeedling op internet.

Op een hemelsblauwe placemat staat een rechthoekige houten schaal. De binnenkant bekleedde ik met herfstbladeren. In de ene hoek staat het lichtje verscholen in de opgerolde boomschors - dat we behoedzaam omgaan met de aarde en alles wat leeft-  en aan de andere kant een bloem van een hortensia samen met enkele besjes.

HEEL DE SCHEPPING ZINGT VOOR U

Op een houten schijf van een boomstammetje liggen enkele herfstbladeren. In de houten kaartenstandaard staat de gebedskaart met de tekst 'Heel de schepping zingt voor u, lieve God almachtig'. Beide komen uit het geloofskoffertje 'Ga je mee?'

Heb je deze kaart niet? In de rubriek 'bidden en vieren' vind je de tekst, zodat je die zelf kunt uitprinten om op jouw kijktafel te gebruiken.

Het lichtje  is een kaarsje in de vorm van een zonnetje, dat past goed bij het 'Zonnelied'.

Enkele kleine vogel-zusjes van Fransiscus van Assisi maken deze kijktafel compleet.

BEHOEDZAAM LEVEN

Deze rechthoekige houten schaal/kaarsenbord is niet te groot. Maar je kunt er toch heel eenvoudig een mooi kijktafeltje op maken dat je overal kunt neerzetten. Een kijktafeltje bevat vier elementen: een ondergrond, iets uit de natuur, een symbool en een lichtje. Dat lukt dus ook prima op een klein plekje.

Dit herfsttafereeltje straalt vrede en  rust uit, maar ook behoedzaamheid. Herten worden snel opgeschrikt, dus dat wij ze zo kunnen zien liggen, betekent dat we behoedzaam dichterbij zijn gekomen.

Ook de schors die voorzichtig is opgerold en waar een touwtje omheen is gestrikt,  als was het een cadeautje, symboliseert deze kwetsbaarheid/behoedzaamheid.

De bruine stompkaars heeft precies de kleur van de pijen die de Franciscanen dragen. Aan de voet van dit kaarsje  ligt een klein Tau-kruisje, dit kruis dragen alle franciscanen, de kloosterorde die Sint Fransiscus stichtte.

Maar iedereen die behoedzaam wil omgaan met Gods schepping, om zo te waarborgen dat de wereld van ons allemaal blijft, mag het dragen.

OM  EEN BETERE WERELD

De tekstonderzetter 'om een betere wereld' * ligt in het middelpunt van de laatste kijktafel bij het thema 'wereld van ons allemaal, geschikt voor oudere kinderen.

De  placemat, die als ondergond dient heeft de kleur van de hemel, want de hele aarde en alles wat daarop leeft is 'made in heaven'.

Op de achtergrond staat het boek 'De oude Schildpad' opengeslagen. We bespreken dit boek in de rubriek 'vertellen' bij de prentenboeken. In dit boek zie je dat, als we vergeten wie God is en hem niet meer in de ander en de schepping herkennen, het niet goed met de wereld gaat.

Ook op deze kijktafel een Tau-kruis, zodat deze kijktafel ook voor 4 oktober de dag van Fransiscus van Assisi geschikt is. Dit kruisje is van olijfhout gemaakt en gekocht in een winkel met religieuze artikelen in Wittem, tijdens een vakantie in Zuid-Limburg.

De eikels en de hortensiabloem kleuren mooi bij de achtergrond. De bloem lijkt op een 'echte' struik. Precies zoals die op de afbeelding zijn geschilderd. Zo vormen de voor-en achtergrond een mooie eenheid.

------

* De tekstonderzetters komen uit het koffertje 'Beginnen maar' maar zitten ook in de kaft van het Kijktafelboek, geschreven door Ellie Keller-Hoonhout. Je wipt ze er zo uit.

Zowel het koffertje als het Kijktafelboek zijn te koop in onze webwinkel.

In het Kijktafelboek vind je achtergrondinformatie over de kijktafel, een schat aan symbolen met uitleg en toelichting en prachtige voorbeelden van kijktafels voor de herfst, maar ook een stap-voor-stap voorbeeld bij het thema 'vrede' en voor Dierendag. Dit boek blijft actueel en is een sieraad in je boekenkast.  Met de uitneembare tekstonderzetters achterin, kun je meteen je eigen kijktafel maken. Het is een duurzaam cadeau, gun het jezelf of vraag het voor je verjaardag!

EK