Verdiepen

Hier vind je achtergrondinformatie bij het thema, voedsel voor je spiritualiteit
en tips voor de geloofsopvoeding.

Acht lastige vragen over Pasen van je kind...en antwoorden

'Is de verrijzenis echt gebeurd? Heeft Jezus eigenlijk wel bestaan?' Dit zijn vragen die tieners kunnen stellen en die soms 'het begin van het einde' van geloof betekenen, als er geen goed antwoord op komt. Terwijl het fantastische vragen zijn, het begin van volwassen geloof! Hoe ga je daarop in als ouders? Ben je er zelf een beetje uit?

Je kunt verschillende stadia onderscheiden in de beleving van Pasen:
1. De kleuter is blij dat Jezus is opgestaan na alle ellende;
2. Het schoolkind vraagt zich af wat er allemaal is gebeurd, en waarom;
3. De tiener vraagt bewijs van wat er is gebeurd;
4. De volwassen gelovige kan zich overgeven aan de oudste getuigenissen dat Christus is opgestaan - al kun je je er soms meer en soms minder zeker over voelen. Sta eens stil bij het ontstaan van het paasverhaal, besef je dat de eerste christenen een overrompelende ervaring moeten hebben gehad, die het hele leven en optreden van Jezus in een definitief licht zette. Geloof betekent 'erin meegaan'.

Hieronder acht bekende vragen van jonge en oudere kinderen, en wat woorden voor jou als ouder/opvoeder die een antwoord wil geven. Zoek vooral ook samen!

1. Waarom hebben ze Jezus doodgemaakt?
Jezus deed goede dingen. Hij genas mensen. Hij vergaf zonden. Hij gaf mensen moed. Hij sprak namens God. Jezus was lief. Maar hij gaf ook kritiek op de geleerden en leiders van zijn volk. Die werden boos op hem. Hoe meer enthousiaste volgers Jezus kreeg, hoe bozer de leiders werden. Jezus was voor hen een lastpak, een gevaar. Ze wilden hem weg hebben. Als hij dood is, wordt het weer rustig, dachten ze. In die tijd was de doodstraf gewoon voor misdadigers. Toen hebben ze gezegd dat wat Jezus deed misdadig was en dat hij tegen God was. Toen kon hij gekruisigd worden.

2. Waarom heeft niemand Jezus geholpen?
Toen Jezus eenmaal gevangen was genomen, keerden veel mensen zich tegen hem: 'Kruisig hem!'. Zelfs zijn eigen vrienden hielden zich muisstil. Zijn beste vriend Petrus zei een paar keer 'Ik ken die Jezus niet! Ik hoor niet bij die man!' Mensen zijn meelopers. En iedereen was natuurlijk bang. Voor het wrede en onrechtvaardige bewind. Je kon zomaar opgepakt worden. Daarom hielpen ze Jezus niet.

En wie Jezus ook niet hielp, was Jezus zelf. Hij had kunnen vechten, Petrus wilde dat, maar Jezus niet. Hij had kunnen weglopen en zich verstoppen, maar dat deed hij niet. Hij had tegen de rechter kunnen zeggen: 'De beschuldigingen zijn vals. Ik ben onschuldig. Ik ben niet de koning van de joden.' Maar hij koos ervoor te zwijgen. Hij liet het kwaad en het onrecht over zich heen komen. Hij redde zichzelf niet door te rommelen met de waarheid. Dat is heel moedig. Jezus offerde zichzelf op. En nu begrijpen wij goed hoe erg het kwaad is en hoe onrecht werkt.

3. Hoe kan Jezus dood zijn en weer levend worden?
Hoe het kan? Omdat God de bron van al het leven is. Voor God is alles mogelijk, Hij bevestigt het leven van Jezus. Niemand was erbij, er waren nog geen fotocamera's, telefoons, internet, röntgenapparatuur, dna-tests of satellieten. Er zijn alleen vier verschillende getuigenissen (de evangeliën van Matteüs, Marcus, Lucas, Johannes) over de ochtend van de derde dag. Ze verschillen enigszins van elkaar. Het komt erop neer dat vrouwelijke volgelingen van Jezus 's ochtends na zaterdag (= na de sabbat) naar het graf gingen. Het graf was een uitgehakte holte in een rots, dus geen graf van aarde zoals wij kennen. Ze vonden het open. De zware steen was weggerold. Er zat een engel in het wit gekleed naast die zei: 'Wat zoek je Jezus bij de doden? Hij leeft. Hij is verrezen ' Daarna is Jezus nog veertig dagen verschenen aan zijn leerlingen. En toen niet meer.
De veertigste dag na Pasen heet Hemelvaart. Weer tien dagen later kregen de leerlingen troost: de heilige Geest, een nieuwe 'aanwezigheid' van Jezus in hun lijf en ziel. Dat noemen we Pinksteren (= vijftigste dag).

4. Is Jezus' lichaam niet gewoon weggehaald?
Al vóór Jezus' begrafenis werd dit al gezegd door de schriftgeleerden en farizeeën: 'zijn leerlingen zullen het lichaam wel stelen en zeggen dat hij op de derde dag is verrezen!'. Speciaal daarom sloten de Romeinen het graf af met zegels en zetten er tot de derde dag wachters bij (zie Matteüs 27,62-66). De (bange!) vrienden van Jezus kunnen hem dus niet hebben weggehaald. Ook wordt in het evangelie een bijzonder detail genoemd: dat de doeken waarin het dode lichaam was gewikkeld, er nog lagen en dat de doek die om zijn hoofd had gezeten, netjes opgerold op een andere plek lag (zie Johannes 20,6). Als een laatste groet van iemand die kalm is opgestaan...?

5. Waarom hangen er overal kruisen met Jezus eraan?
Je zou denken: Pasen is een happy end! Waarom zien we dan steeds de lijdende Jezus, waarom heeft het christendom dat vreselijke kruis als kenmerk? Niet omdat we de verrijzenis zijn vergeten.
Het kruis herinnert ons eraan dat Jezus ons lot gedeeld heeft. Gelovigen zijn altijd in paasstemming, we leven in een nieuwe relatie met God, het 'nieuwe Verbond'. Maar we willen nooit vergeten hoeveel Jezus heeft geleden, om ons dat geluk te geven. We kijken met bewondering en dankbaarheid naar het kruis waaraan hij stierf. Het kruis is daarom tegelijk symbool van zijn dood én zijn verrijzenis.

6. Is de verrijzenis wel echt gebeurd?
Als je wat ouder bent ga je je afvragen of de verrijzenis, waaruit het hele christendom is voortgekomen, wel echt is gebeurd. En of Jezus wel echt heeft bestaan. Dat zijn goede en verstandige vragen. Je bent groot geworden en hebt geleerd feiten van fictie te onderscheiden.
Jezus komt voor in geschiedschrijving uit die tijd (geschiedschrijver Flavius Josephus). In de evangeliën staan tijdsaanduidingen zoals wie er in die tijd landvoogd was of koning. In geloofsbelijdenis uit 325 staat dat Jezus heeft geleden 'onder Pontius Pilatus'. Er is genoeg historisch bewijs voor Jezus' bestaan.
De verrijzenis is een geloofsfeit dat je niet via forensisch onderzoek kunt aantonen. Volgens het Nieuwe Testament en de getuigenis van talloze christenen is de verrijzenis echt gebeurd. Tot op de dag van vandaag zeggen mensen dat ze vrienden zijn van de levende Jezus.
We weten dat zijn leerlingen er zeker van waren. En dat ze heel erg veranderd zijn. Eerst waren ze doodsbang dat ze ook gevangen genomen zouden worden, ze deden of ze Jezus niet kenden, ze liepen weg, ze vielen in slaap toen Jezus hun vroeg wakker te blijven. Nadat Jezus na zijn dood aan hen verscheen, werden ze dapper, ze gingen vertellen over hem, ook al werden ze in de gevangenis gesmeten.

Wat betekent de verrijzenis voor je? Ook dat is een volwassen vraag. Wat bedoelde Jezus? Wat betekent ons leven hier op aarde? Jezus heeft het oorspronkelijke plan van God met de mens weer laten zien (en is daaraan gestorven): goed doen, elkaar vergeven, onrecht aanwijzen. Wat Hij deed was trouw zijn aan God tot-in-de-dood. En toen heeft God hem uit de dood opgewekt en een plaats gegeven aan zijn rechterhand. Kun je je overgeven aan die boodschap? Kun je daarin geloven? Wat zeg jij?

7. Waarom heet het Goede Vrijdag en niet Slechte Vrijdag?
De vrijdag waarop Jezus stierf was een slechte, droevige dag. Maar de christenen zijn zo dankbaar voor de verlossing die Jezus heeft gebracht dat ze die vrijdag 'goed' noemen. Het is dus een geloofsuitspraak! 'Goede Vrijdag' is een 'Dankuwel, Jezus' vrijdag!

8. Wat hebben de paashaas en eieren met Pasen te maken?
Pasen valt (op het noordelijk halfrond) in de lente. De hele natuur verandert van een dorre wintertuin in een groene lentetuin vol leven en vruchtbaarheid. Dat wil je vieren en daarbij past natuurlijk heel mooi het evangelie van het nieuwe leven van Jezus. Maar het zijn twee verschillende gegevens, die vermengd zijn geraakt. En er is nog een derde 'Pasen' in het spel, het Joodse Pesachfeest, het feest van de ongedesemde broden, dat Jezus in Jeruzalem vierde op Witte Donderdag. Het is handig die drie 'lagen' te zien.

Pasen is ook het einde van de vasten, het einde van de tijd van weinig eten. In de lente komt er weer voedsel van de boerderij. De kippen gaan weer aan de leg, kuikens, lammetjes, kalfjes en biggetjes worden geboren. Op het land verschijnen de gewassen, eindelijk weer verse groente! In onze tijd met volle supermarkten haast ondenkbaar. Genoeg om feest te vieren. Alles begint weer. Vandaar dat het Paasontbijt een begrip is. (In het Frans is ontbijt 'de-jeuner' = ont-vasten).

Eieren zijn symbool voor nieuw leven. Een haas symboliseert vruchtbaarheid. Een lam komt voor in alle drie 'Pasens': de joden eten het Paaslam om hun Exodus te gedenken, 'Ons paaslam Christus is geslacht' is een oud beeld voor het kruisoffer van Jezus; en er dartelen lammetjes in de wei omdat het lente is. Die drie dingen kun je vertellen bij het boterlam. De haan die kraait is symbool voor het verraad van Petrus die Jezus driemaal verloochent, maar ook voor de jubel op de ochtend van Paasmorgen: kukelekuuu!
De Palmpaasstok symboliseert al die dingen samen: het kruis, feestslingers, groen, zoetigheid, de broodhaan, eieren. Het is een verhaal op een stok.

Redactie Geloven thuis