Het ezeltje van januari
Sprookjesezels zijn telkens anders!
In tekenfilms en sprookjes figureert ook soms een ezel. Telkens met een ander karakter, maar altijd passend bij het ezeltje: trouw, vriendelijk, met verborgen talenten net als een mens, gul gevend, afgedankt, slim...
Ezel in tekenfilms: trouw en vriendelijk
In tekenfilms zijn ezels niet vaak de held maar ze spelen wel een belangrijke rol. De melancholieke Iejoor uit Winnie de Poeh-verhalen, bijvoorbeeld, is een bekende. Iejoor ziet het leven vaak van de sombere kant, en houdt zijn hoofd bijna altijd naar beneden. Hij verliest zijn staart, zijn huisje van stokken stort regelmatig in en zijn vrienden vergeten zelfs zijn verjaardag; toch helpt hij de Noordpool te zoeken, en sjouwt hij vaak de spullen voor Winnie en zijn vriendjes. Een heel ander type is Donkey, de vrolijke, praatgrage ezel uit de Shrek-films. Hij sluit vriendschap met de oger Shrek, ook al zit de oger niet bepaald op zijn vriendschap te wachten. Maar waar Shrek gaat, daar gaat Donkey ook; hij is niet bepaald dapper maar weet zijn vriend toch een paar maal uit benarde posities te bevrijden.
Verborgen in een ezelhuid: net als een mens
Ook in traditionele sprookjes komen we ezels tegen. Een sprookje van Grimm gaat over hoe schoonheid verstopt kan zitten in een grauwe huid. Een rijke koning en koningin hebben alles, behalve een kind. Uiteindelijk komt hun liefste wens toch uit en wordt er een zoon geboren. Maar het kind is geen mensenkind, maar een jong ezeltje. Het ezeltje is vrolijk en is dol op muziek. Hij gaat naar een beroemde speelman leert om te spelen op de luit, tot hij het beter kan dan de meester zelf. Op een dag komt hij echter bij een put en ziet zijn spiegelbeeld in het water. Hij is erg bedroefd en trekt de wijde wereld in met alleen zijn luit. Hij komt bij een oude koning die met zijn schone dochter in een kasteel woont. Eerst willen ze hem, een onbeduidende ezel, wegsturen. Maar omdat hij zo mooi op de luit speelt, wordt het ezeltje binnen gelaten. Door zijn mooie muziekspel mag hij zelfs bij de koning wonen en met de prinses trouwen. In de nacht na de bruiloft, wanneer het ezeltje en de prinses alleen zijn, gooit de bruidegom zijn ezelshuid af en blijkt hij een knappe jonge prins te zijn. Vroeg in de ochtend doet hij zijn ezelshuid weer aan. De koning komt er achter wat er gebeurd is en de volgende nacht pakt hij de ezelshuid af en verbrandt hem. Als de prins de volgende ochtend ontdekt dat zijn huid weg is, wil hij vluchten, maar de koning houdt hem tegen. 'Laat iedereen toch zien hoe mooi en goed je bent'. De jongeman blijft bij de oude koning wonen, erft zijn rijk en als zijn eigen vader sterft heerst hij zelfs over twee koninkrijken.
Ezeltje strek je: gul gevend
Een ezel die een ezel bleef, maar wonderbaarlijke geschenken gaf. Een jongeman kreeg een ezel van een molenaar als beloning voor zijn harde werken: je hoefde maar "Ezeltje strek je" tegen hem te zeggen en dan balkte het dier en kwamen er goudstukken van onder zijn staart te voorschijn. Zijn broer, die bij een meubelmaker werkte, kreeg ook al zo'n mooi geschenk: een tafeltje dat zichzelf kon dekken met de lekkerste dingen die je maar kunt bedenken. Helaas raakten de twee broers hun mooie geschenken kwijt toen ze in een herberg logeerden. 's Nachts verruilde de herbergier hun bijzondere ezel en tafel voor doodgewone exemplaren, en toen ze ermee thuis kwamen gebeurde er helemaal niets wonderlijks. Gelukkig was er een derde broer, die van zijn baas, een houtdraaier, ook een wonderlijk geschenk kreeg: een knuppel in een zak. Zo op het oog was dat niets bijzonders. Totdat 's nachts, toen hij in dezelfde herberg logeerde, de herbergier ook zijn cadeau wilde stelen. En wat bleek? De knuppel sprong uit de zak en gaf de herbergier een paar rake klappen. Zo kon de jongste broer de ezel en het tafeltje én zijn zak mee terugbrengen naar huis, waar de hele familie nog lang en gelukkig leefde met het lekkere eten van het tafeltje en de goudstukken van de ezel. In de Efteling is dit sprookje ook vereeuwigd en kun je het nog steedss goudstukken laten regenen uit een standbeeld van de ezel.
De bremer-stadsmuzikanten: afgedankt en slim
Een ander sprookje, de Bremer stadsmuzikanten, begint met een oude ezel, die door zijn baas, de molenaar, na jaren trouwe dienst wordt afgedankt. Maar in plaats van zijn lot te accepteren besluit hij een nieuw leven te zoeken: hij gaat op pad naar Bremen om daar stadsmuzikant te worden. Onderweg komt hij een aantal dieren tegen, die ook aan de kant zijn komen te staan – een hond, een kat en een haan. Samen trekken ze naar Bremen om een heel stadsorkest te vormen. Ze vinden een warm huisje waar een bende rovers woont. Alle dieren gaan op elkaar staan – de ezel draagt als onderste de zware last – en maken een hoop kabaal. Zo verjagen ze de rovers en nemen ze hun intrek in het huisje. Of ze nog verder gegaan zijn naar Bremen vermeldt het verhaal niet. In die stad staat nog wel een standbeeld van deze ongebruikelijke groep vrienden. Het verhaal wil dat als je de ezel met beide handen aan de voorbenen vasthoudt, je wens in vervulling gaat.
MH
Artikelen in dit thema Het ezeltje van januari
- Grauw en trouw op de januari-kijktafel
- Héél gewoon
- Doe maar gewoon en de wijsheid van de ezel
- Gewoon januari
- Prentenboeken met een ezeltje in de hoofdrol
- Gebedjes voor januari
- Broeder ezel
- Sprookjesezels zijn telkens anders!
- Bijbelse ezeltjes, waar vind ik ze?
- Op pad met ezels
- Een ezel knutselen
- Goed nieuw jaar, goed voornemen!
- Kijktafelboek