Kostbaar in Zijn ogen

Wat zien we wanneer we in de spiegel kijken? Een baby ziet iemand anders, een puber zijn eigen imperfecties, Narcissus een verheerlijkt beeld van zichzelf en de boze koningin een rivaal in Sneeuwwitje. Maar wie ziet werkelijk zichzelf?



Het gekke van een spiegel is dat je alleen de buitenkant ziet, en toch heb je gauw het gevoel dat daarin kijken een confrontatie is met de "ware ik". Michael Jackson zong erover in "Man in the Mirror". Hij keek recht in de ogen van de man in de spiegel en was niet blij met wat hij zag. Hij wilde verandering aanbrengen in zijn leven, en riep met zijn lied ook het beste in anderen wakker. Hij kreeg inzicht in zijn leven.



Toch gaat dat niet vanzelf. Vaak is kijken in de spiegel een beladen gebeuren. Onze blik wordt bepaald door culturele eisen waaraan we niet gemakkelijk kunnen voldoen: we moeten jong, mooi, gezond en succesvol zijn. Zelfs het jongste en mooiste fotomodel weet dat ook zij een keer "te" oud zal zijn, en dat er weer jongere mooie meisjes aankomen die haar plaats in de schijnwerpers zullen innemen. Je zelfbeeld bouwen op de wankele basis van uiterlijke schoonheid en de kortstondig succes, lijkt mij een recept voor langdurig verdriet.



Toch hoeft dat niet, want er is ook een andere basis voor ons zelfbeeld denkbaar. Volgens de christelijke traditie hangt de waardigheid van de mens niet af van zijn uiterlijk, rijkdom, of één of andere zichtbare prestatie. Als een eeuwig feit van de kosmos staat geschreven: de mens is geschapen door dé Schepper, God de almachtige, en boven alle schepselen staat de mens het dichtst bij God, want hij is geschapen naar gelijkenis met God (zie Genesis 1,26; Psalmen 8,6-7). God bemint de mens onvoorwaardelijk en heet hem welkom in zijn eeuwige, goddelijke leven.

Hoe anders ziet het leven eruit, wanneer we weten dat God er voor ons is. We worden vrijgesteld van de "rat race". We mogen echt onszelf zijn. En we hoeven niet alles uit onszelf te halen, omdat we mogen putten uit de kracht die God ons aanreikt.



Zo wil ik ook mijn kinderen leren zichzelf te zien: zoals God hen ziet. Wanneer wij in de spiegel kijken, hebben we een beperkt beeld. We zien maar één kant van onszelf. Onze naasten kunnen dit beeld aanvullen, want zij bekijken ons van een afstand. Maar alleen God ziet ons helemaal door en door. “Geen woord komt over mijn tong of U kent het, Heer” (Psalmen 139,4). Hoe kunnen we onze kinderen hierbij helpen? Hoe kunnen we hen leren zichzelf te zien zoals God hen ziet? Drie stappen zijn volgens mij heel belangrijk:

Bewustwording.
Sta stil bij het bestaande zelfbeeld. Hoe ziet het kind zichzelf? Heeft het een positief of een negatief zelfbeeld, en waarop is dat gebaseerd? Wie beïnvloedt (ten goede of kwade) zijn of haar zelfbeeld? Bent u als opvoeder voldoende opbouwend? Zijn er voor de hand liggende ingrepen om de situatie voor uw kind te verbeteren?

Verdieping in de wijsheid van de geloofstraditie.
Een kind snapt niet zomaar dat het kind van God is. Iemand moet hem dat vertellen, iemand moet Gods liefde met hem delen, iemand moet haar leren bidden. De perspectieven en waarden van de wereld van de commercie stromen de hele dag binnen via digitale kanalen, maar wil je als ouder je kind op andere ideeën brengen, moet je er echt werk van maken. Goede bronnen voor de positieve beeldvorming zijn de Bijbel, de geloofsgemeenschap en het gebed.



Oefenen, oefenen, oefenen.
Kijken met Gods ogen kunnen wij ook. Eigenlijk is het verrassend eenvoudig: we hoeven alleen de bril van de liefde op te doen. Zoals altijd geeft Jezus het goede voorbeeld. In Zacheüs ziet hij meer dan een tollenaar, in de overspelige vrouw meer dan een zondaar (Lucas 19; Johannes 8). Maar let op: dit is iets anders dan door een rooskleurige bril kijken. Jezus" blik is niet vrijblijvend: juist omdat hij Gods goedheid in ons ziet, kan hij kritisch zijn en wil hij dat wij die goedheid uitdragen. Opvallend is hoe Jezus steeds weer de link legt tussen iemands houding tegenover zichzelf en de houding tegenover de naaste. Bemin u naaste als uzelf (Matteüs 22,37); behandel mensen zoals jezelf behandeld wilt worden (Matteüs 7,12). De twee zijn onlosmakelijk verbonden. Een positief zelfbeeld ontwikkelen we door de positieve kijk op anderen. Dit kunnen we dagelijks oefenen. Wij zijn kostbaar in Gods ogen (1 Petrus 2,4).

TS