Knutselen en doen

Hier vind je tips en ideeën om samen met je kinderen binnen of buiten
creatief bezig te zijn rond het thema.

Prentenboeken rond het thema dood

nooit meer..
Er zijn heel veel goede prentenboeken rond het thema dood en afscheid nemen. Maar voor peuters of kleuters zijn ze niet allemaal even geschikt.
Voor peuters en kleuters is iedere volwassene "oud" of die persoon nu 18, 38 of 78 is. Zij kunnen zich moeilijk voorstellen dat hun vader of moeder vroeger net zo klein geweest als zij nu zijn en toen bij hun vader en moeder, oma en opa, samen in één huis woonden. Ze hebben nog weinig besef van tijd: nog drie of vier nachtjes slapen en dan ...... lukt misschien nog net, maar daarna komt er "een heleboel".
Volwassenen kunnen zich een voorstelling maken van "nooit meer" en wat het betekent om iemand voor altijd te moeten missen.



verschillende belevingen
Als wij aan onze kinderen iets vertellen over dood of doodgaan, is dat voor ons veel meer beladen dan voor onze kinderen. Wij schrikken er bijvoorbeeld voor terug om een prentenboek over dat thema in de boekenkast te zetten, terwijl kinderen dat echt dood-gewoon zullen vinden.
Kinderen onder de zes jaar kijken dus heel anders tegen de dood aan dan volwassenen. Om dit te illustreren een eigen ervaring:

Mijn zusje, Joke, overleed plotseling op 28-jarige leeftijd. Toen mijn zwager ons had verteld dat de grafsteen geplaatst was, ging ik naar de begraafplaats. Mijn dochtertje van bijna vier ging mee.
Ik vertelde haar dat we naar de plaats gingen waar we Joke begraven hadden en dat we in haar tuintje narcissenbolletjes in de grond gingen stoppen, zodat er - als we in de lente weer zouden gaan - mooie bloemetjes op haar graf zouden bloeien.



"Mamma, toen jullie Joke gingen begraven, zag ze er toen net zo uit als Sneeuwwitje? Had ze ook zo"n mooie jurk aan? Ik slikte mijn tranen in en vertelde dat Joke"s kist van mooi hout was gemaakt en niet van glas en dat ze een mooie zijden shirt met een prachtige sjaal erbij aan had gehad en we haar haar prachtig hadden ingevlochten, zodat ze wel een beetje op een prinses leek.
Na een paar passen klonk: Mamma, zijn Joke"s botjes en vel nu al aarde geworden? (Een paar maanden daarvoor hadden we onze hamster in de tuin begraven en daarbij had ik verteld dat de hamster weer tot aarde zou worden en zou helpen alle planten in de tuin te laten groeien.) Na een diepe zucht heb ik gezegd dat ik dat niet precies wist, maar dat het voor een groot mens misschien wel langer zou duren dan voor een kleine hamster.
De voor mij onverwachte, onbevangen vragen van mijn dochter vielen mij nogal rauw op het dak en pasten al helemaal niet bij mijn verdrietige stemming, maar mijn vrolijke kind had daar helemaal geen besef of idee van.
We hebben toen maar gezellig de bolletjes geplant, mijn dochter kletste honderduit, we hebben samen zachtjes een liedje voor Joke gezongen en een gebedje gebeden en toen ik terug liep dacht ik bij mezelf dat mijn dochter mij wel bij de les hield en het leven zo wel echt doorging.



dood-gewoon
Enkele dood-gewone boeken voor bij jullie in de boekenkast geschikt voor kinderen, waar op een eenvoudige manier aandacht wordt besteed aan dood gaan, afscheid nemen, begraven worden, verdrietig zijn en verder leven.

Prentenboeken voor kinderen tot vijf jaar:
Max Velthuijs, Kikker en het vogeltje
ISBN 90 258 4745 4



Dick Bruna, Lieve Oma Pluis
ISBN 90 5647 171 6



Prentenboeken voor kinderen tot negen jaar:
Ulf Milsson & Eva Eriksson, De mooiste begrafenis van de wereld ISBN 9789056379186



We verveelden ons. Ester vond een dode hommel en we besloten hem te begraven, met een kruis en bloemen en een gedicht, want dat hoort erbij. Toen kreeg Ester een geweldig idee. Al die zielige dode dieren die zomaar op de grond lagen, kregen van ons de mooiste begrafenissen van de wereld.



Begrafenissen BV bestond precies een dag, want de volgende dag waren we druk met heel iets anders!

Susan Varley, Derk Das blijft altijd bij ons
ISBN 90 6069 552 6



Bij het overlijden van een pasgeboren kindje
Een boek speciaal voor kinderen (van 2 tot 8 jaar) in een gezin waar een pasgeboren baby is overleden: Ellen Beukema & Erica Cotteleer, Dag, Manon, daaaag ISBN 9789026613425.



Laura krijgt een zusje, ze heet Manon. Iedereen is blij. Manon is heel ziek. manon gaat dood. In dit boekje worden gebeurtenissen en emoties beschreven vanuit Laura, zelf nog een kind, rondom de geboorte en het overlijden van haar zusje.

Bij het overlijden van een vader
Een boek speciaal voor kinderen die hun vader moeten missen:
Pili Mandelbaum, Zoals vroeger ISBN 90 6565 388 0



Voor gebruik thuis en in de kerk:
Geertje de Vries, Praten over verdriet, troost en hoop
Dit boekje wil helpen om met kinderen te praten en te werken rondom situaties van dood en verdriet. In het eerste deel wordt achtergrondinformatie gegeven over kinderen en de manier waarop zij omgaan met rouw en verdriet. In het tweede deel worden praktische werkvormen beschreven en verhalen aangereikt, gericht op kleuters (tot 5 jaar), jonge kinderen (tot 8 jaar) en oudere kinderen (tot 12 jaar).

voor ouders of begeleiders van rouwende kinderen
Een heel informatief boekje, waarin allerlei vragen worden beantwoord over wat jij als kind wilt weten over doodgaan, begraven en cremeren is het boekje Als iemand doodgaat... van Riet Fiddelaers-Jaspers. (ISBN 9 789080 477339)



Dit boekje is geschreven met drie uitgangspunten:
- kinderen zo goed en eerlijk mogelijk informeren
- zoveel mogelijk betrekken bij alles
- afgestemd op kinderen
Een verstandige meid of jongen is op de toekomst voorbereid. Dus....iedere vader of moeder zou dit boekje in de kast moeten hebben staan. Dan is het in huis mocht je het onverhoopt ooit nodig hebben! Het kost maar 4,75 euro.
Wil je dit boekje bestellen of nog meer weten rond dit onderwerp, ga dan naar de website van de Stichting In de Wolken: www.in-de-wolken.nl

Ellie Keller-Hoonhout