Wachten op kerst met kinderen

Een relatie met God kun je niet geven, zelfs niet aan je eigen kinderen. Dat is iets intiems tussen God en elke mens – iets dat God uit liefde aanbiedt. Die relatie aangaan is een vrije keus. Wat je als ouder wél kunt doen, is God op een of andere manier aan je kind voorstellen en iets van je eigen relatie met God laten zien. Voorstellen kan aan de hand van verhalen uit de kinderbijbel bijvoorbeeld en de vieringen van de kerk. Als je iets deelt van je eigen relatie met God, kan dat soms net zo goed impliciet als expliciet gebeuren. Hierna wil ik enkele tips aanreiken, bedoeld voor ouders die hun kinderen een proefje van de “heerlijkheid van de Heer” (Lucas 2,9) willen laten ervaren in de Advent en Kersttijd.

Een kwestie van bewustwording
Voordat je iets kunt laten zien van je eigen relatie met God moet je je afvragen: hoe zit dat nou met God en mij eigenlijk? Zie ik de wereld om me heen als een geschenk van God? Leef ik uit de kracht van Gods Geest? Is Christus echt een lamp voor mijn voet, een licht op mijn pad? Ik stel deze vragen niet om schuldgevoelens op te roepen, maar om het belang van de eigen spiritualiteit te onderstrepen. Een wijze man zei een keer tegen mij, “Je kunt mensen niet tot geluk leiden als je zelf niet gelukkig bent.” Geloofsopvoeding begint pas wanneer we zelf uit de ware bron putten. John Henry Kardinaal Newman beschreef een christen als iemand die de wacht houdt op Christus. Zien we hem al aankomen?



Samen met kinderen kunnen we leren onze blik te verbreden en ons inzicht te verdiepen. Vaak vergeten we dat er meer is in het leven dan wat ons voor ogen staat. Om te groeien hoeven we niet meteen op zoek te gaan naar nieuwe methoden of materiaal, hoewel allebei nuttig kunnen zijn. Kies in de eerste plaats voor wat al vertrouwd is. Wat zijn de favoriete Kerst- en Adventstradities in jouw familie? Kunnen ze opgepoetst worden, met meer aandacht voor de diepere betekenis van het seizoen? De bedoeling is niet om nóg meer activiteit toe te voegen aan de drukste periode van het jaar, maar de vrede van de vredevorst (Jesaja 9,5) te laten heersen. Enkele suggesties volgen.

(Voor)lezen
Lees de kerstverhalen voor uit een kinderbijbel of prentenboek, maar maak zelf ook (wanneer je er tijd voor hebt) nader kennis met de Schrift. Dit kun je doen door dezelfde verhalen te lezen uit een Bijbel voor volwassenen. Beperk je niet tot de vertelling van de geboorte in Matteüs (1,1-2,23) en Lucas (1,1-2,40), maar kijk ook een keer naar de meditatie over de vleeswording in Johannes (1,1-18). Denk ook aan relevante teksten uit het Oude Testament, zoals die van de profeten Jesaja (7,10-14 en 9,1-6) en Micha (4,1-7) over de komst van de Messias. Een Bijbelhandboek of Bijbel met voetnoten kan de weg wijzen. (De eenvoudigste manier is je te laten leiden door de zondagslezingen. Neem het boekje van de viering mee naar huis en lees de lezingen door op een rustig moment. Tip: lees niet te veel in één keer. Kleinere porties zijn beter te verteren.)

Mooie en geschikte voorleesboeken voor Kerst en Advent zijn er in overvloed. Twee mooie boeken van de laatste tijd zijn, Zo kun je bidden op weg naar kerstmis (voor kinderen 4 t/m 8 jaar) en De boom van Jesse (voor kinderen 9 t/m 12 jaar). Allebei zijn uitgegeven door de Katholieke Bijbelstichting (www.bijbel.net). Het eerste is kort met fraaie illustraties, en is onderdeel van een reeks van vier over bidden. Het tweede is een dikker boek met korte hoofdstukken over de stamboom van Jezus, of met andere woorden de oudtestamentische achtergrond van het kerstverhaal.



De kerststal
Voor het gebruik thuis ben ik een sterke voorstander van kerststallen waarmee kinderen kunnen spelen. Kinderen leren door te spelen en poppen en knuffels prikkelen de fantasie. Uiteraard is een kerststal niet zomaar een speelgoed. Het heeft een symbolische waarde die een zekere eerbied vraagt. Maar toch is het fijn als kinderen de figuren van de kerststal kunnen aanraken, want daardoor worden Jezus, Maria en Jozef voor ze meer levensecht. Omdat de kern van het christelijk geloof een levendige relatie met Jezus is, is het verstandig om ruimte te geven aan kennismakingsmogelijkheden. Wil je meer weten van de symboliek van de kerststal? Rond kerstmis staat dit op deze site!



Samen doen (versieren, koken, spelletje spelen)
De belangrijkste momenten om je geloof te delen, ontstaan op onverwachte momenten. Vaak ben je met iets anders bezig en dan opeens heb je de kans te laten zien wat voor jou écht belangrijk is, door een woord of gebaar. Om dit te kunnen, moet je wel present zijn voor je kind. Neem de nodige tijd samen. Als je kerstkoekjes gaat bakken, nodig je kind(eren) uit om mee te doen. Wanneer ze nog jong zijn, hebben ze vaak ook lol aan dingen die móeten gebeuren: bijvoorbeeld schoonmaken of tuinieren. Hoewel het misschien efficiënter is om taken in je eentje af te maken, laat ze meedoen. Dit geldt zeker voor spannende klussen zoals het kopen en versieren van de kerstboom. Hierdoor laat je zien dat zij belangrijk zijn en dat tijd voor elkaar ook belangrijk is (net als in de relatie met God). Wat jullie ook aan activiteiten doen, denk aan hoe die een extra dimensie kunnen krijgen. Neem bijvoorbeeld een bord van die warme, zelfgebakken koekjes naar de buren aan de overkant. Hierdoor ervaar je dat delen plezierig is en mensen blij maakt.

Vieren
Tenslotte verdient Kerst om echt gevierd te worden, want de boodschap van Kerst is goed nieuws: God leeft en doet leven! God doet wonderen! God bemint ons! God redt! Misschien klinkt het dwaas in onze nuchtere tijd – te goed om waar te zijn – maar waar is het wel. Wat ontstaan was, had leven in Hem, en het leven was het licht van de mensen. Het licht schijnt in de duisternis, en de duisternis kon het niet aan (Johannes 1,3-5).
Als je samen met je kinderen verder wilt nadenken over de betekenis van het feest dat we vieren, kun je er een uitje van maken. Ga bijvoorbeeld naar Het Utrechtse Catharijneconvent. Meer informatie vindt u op de website: www.catharijneconvent.nl.

Een gezegende Advent en zalig Kerstfeest!

Dr. Timothy P. Schilling is medewerker van het Centrum voor Parochiespiritualiteit en redactielid van het project voor geloofsopvoeding, Geloven thuis.

Dit artikel is verschenen in het maandblad Opbouw (december 2006).

terug naar nieuwspagina