Verdiepen

Hier vind je achtergrondinformatie bij het thema, voedsel voor je spiritualiteit
en tips voor de geloofsopvoeding.

Pedagogiek van de liefde

Opvoeden
Als beginnende opvoeder ontdek je bepaalde vaardigheden waarvan je denkt, ‘Dat ga ik mijn kinderen zeker leren om te doen!’ Dat zijn de voor jou belangrijke vaardigheden (groot en klein) die je eigen leven beter hebben gemaakt. In mijn geval waren het bijvoorbeeld hoe je een jumpshot maakt in basketbal en hoe je compact en helder een essay schrijft. Nu mijn kinderen opgegroeid zijn, merk ik dat, jawel, het is gelukt om die vaardigheden (een beetje) over te dragen, maar geen van mijn beide kinderen is schrijver of basketballer geworden. Zij hebben hun eigen interesses. Wel vind ik het apart, achteraf, dat ik tijdens de opvoeding nooit heel bewust bezig was met het overbrengen van de allerbelangrijkste vaardigheid: liefhebben.

Natuurlijk wist ik uit ervaring en vanuit mijn geloof dat de liefde ontzettend belangrijk is in het leven: dat het een bron van geluk en sociale binding is. Maar ik dacht dat de vorming in liefde min of meer vanzelf zou gebeuren. Dat je er niet zoveel over hoefde na te denken of over hoefde te praten. Je deed het gewoon, en hopelijk zagen je kinderen dat en deden zij het je na.

Jezus leert ons liefhebben
Toch valt er best veel te zeggen over wat liefhebben inhoud en hoe het eruit ziet. Heel het leven van Jezus biedt een onderricht over liefhebben. Zie bijvoorbeeld hoe dat systematisch uitgewerkt is in het Johannesevangelie. Eerst zegt Jezus, “Kom mee en je zult het zien” (1:39). Vervolgens vertelt Hij Nicodemus dat de komst van de Zoon een teken is van Gods liefde (3:16). Daarna gaat Hij in gesprek met de Samaritaanse vrouw (normaal wilden Joden niets met Samaritanen te maken hebben, 4:9). Uit liefde: geneest Hij een lamme man (5:8-9), geeft Hij aan vijfduizend mensen te eten (6:10-11), en neemt Hij een overspelige vrouw in bescherming (8:1-11). Na het overlijden van Lazarus wordt zijn liefde zichtbaar in tranen (11:35-36). Bij de voetwassing zegt Jezus, “Ik heb jullie het voorbeeld gegeven: je moet doen zoals Ik voor jullie heb gedaan” (13:15), waarna Hij dit onderstreept door te zeggen: “Met de liefde die Ik jullie heb toegedragen, moeten jullie ook elkaar liefhebben” (13:34). Je leven geven voor je vrienden is de grootste liefde die je kan betonen, zegt Jezus (15:13). Aan Petrus, de aangewezen leider van zijn Kerk, vraagt Hij, “Heb je Me lief?” Na de bevestiging van Petrus zegt Hij, “Zorg voor mijn kudde” (21:15-17). Bijzonder goed nieuws voor ons is dat zijn onderricht niet afgelopen is met zijn Hemelvaart. De ‘Helper’ Geest daalt neer op Pinksteren om ons verder te onderrichten in zijn leer (Johannes 14:26). Jezus heeft liefde laten zien; nu, in zijn Geest, mogen wij!

Opvoeden in liefde
Als ik opnieuw zou beginnen met de opvoeding, zou ik meer aandacht besteden aan de kunst van het liefhebben. Te vaak heb ik in mijn leven gezien hoe mijn eigen tekortschieten in de liefde anderen pijn heeft gedaan en mezelf ongelukkig heeft gemaakt. Voor mij kwam er een mooi leermoment, enkele jaren geleden, uit wanhoop. Mijn vrouw en ik wisten niet hoe het verder moest met een hardnekkig opvoedprobleem, ook niet na het raadplegen van familie en vrienden en bepaalde ‘experts’. Maar op een gegeven moment wist ik één ding zeker: ik moest volharden in de liefde. “Ik laat me leiden door liefde,” zei ik toen. En dat hielp, met name omdat ik wist dat ik een beroep kon doen op God, die zelf liefde is (1 Johannes 4:8), en die zijn liefde uitstort in ons hart door de Heilige Geest (Romeinen 5:5).

Soms denk ik aan een mooi boek: Rich in Love heet het. Dat zou ik voor ons allemaal willen, dat we rijk in liefde mogen zijn. Daar ga ik voor bidden.

Zalig Pinksteren!

Tim Schilling