Verdiepen

Hier vind je achtergrondinformatie bij het thema, voedsel voor je spiritualiteit
en tips voor de geloofsopvoeding.

De weg omhoog

“Wat staan jullie daar toch naar de hemel te kijken?” Deze vraag van twee engelen aan de mensen die naar Jezus’ Hemelvaart kijken (Handelingen 1:11), zou ook aan ons allemaal gesteld kunnen worden. Want hoe vaak in het leven hebben we niet de hemel bewonderd – met zijn blauwe lucht, wolken, zon, maan en sterren? We klimmen bergen om daar dichterbij te komen. Wij verlangen om te vliegen, zo vrij als een vogel.

Het domein van God en engelen
De hemel stellen we ons voor als het domein van God en zijn engelen. ‘Hoger’ achten wij bijna vanzelf als superieur. Daarboven heb je meer licht en overzicht. Aan ‘hoger’ kleeft ook een morele connotatie, wat te merken valt in de Engelse uitdrukkingen ‘high road’ en ‘low road’. Rechtvaardigen kiezen voor the high road (de weg van een goed geweten), zondaars voor the low road (de weg van losbandigheid).
Ook wordt ‘hoger’ met macht geassocieerd. Tijdens een gevecht neemt een leger liefst een hogere positie in dan zijn vijand, en bedrijven bouwen graag wolkenkrabbers om rijkdom en privilege uit te stralen.

Wantrouwend kijken
Van onderaf ziet de situatie er anders uit. Mensen onderaan in de samenleving kijken vaak jaloers op tegen anderen die hoger zitten. Om nog een Engelse uitdrukking aan te halen: in mijn jeugd spelden wij ‘King of the mountain’. Daar bovenop de heuvel wilde je de baas zijn. De winnaar was diegene die anderen van de heuvel af kon houden.

Verdreven uit Paradijs / de Hemel
Zo ging het ook bij Adam en Eva. Die wilden ook bovenop staan. Die wilden alles hebben wat God had, inclusief zijn grenzeloze kennis en o-zo-verleidelijke vrucht. De satan ook. Deze voormalige engel van licht (ook bekend als Lucifer) wilde zich niet schikken in de perfectie van Gods hemel. Liever pikte hij graag de plek van God zelf in. ‘Non serviam’ (Ik ben geen dinaar) zegt Lucifer in Paradise Lost, John Miltons prachtige uitwerking van dit verhaal. Het gevolg van Lucifers weigering om God te erkennen als wat God is – terechte Beheerser van de kosmos – wordt krachtig beschreven door Jezus: “Ik zag de satan als een bliksemschicht uit de hemel vallen” (Lucas 10:18).

De weg omhoog
Nee, het is niet de bedoeling dat wij Gods hemel bestormen om macht op te eisen voor onszelf. God heeft alles geschapen, houdt alles in bestaan, en heeft alleen het goede met ons voor. Wij zijn louter schepsels, afhankelijk van God. Hij is geenszins concurrent van ons.
Wel is het de bedoeling dat wij uiteindelijk in de hemel terechtkomen – om daar volledig van Gods licht en vrijheid te genieten. Dit maakt Jezus duidelijk met zijn woorden en voorbeelden. Maar in zijn leer zit een verassende wending. De weg omhoog vraagt niet om recht-op-je-doel-af klimmen, maar om een afdaling. Niet via de hoogmoed, komen we de hemel binnen, maar via de ‘lage’ weg van de dienstbaarheid. In plaats van te willen heersen, moeten wij dienen. Dit maakt Jezus duidelijk tijdens het Laatste Avondmaal:

Jullie noemen Mij meester en Heer, en terecht, want dat ben Ik. Welnu, als Ik, jullie Heer en meester, jullie voeten heb gewassen, dan behoren jullie ook elkaar de voeten te wassen. (Johannes 13:13-14).

God dient ons dagelijks. Hebben wij er oog voor? Zien wij hoe goed we geholpen worden door zijn geschenken van leven, kansen, hoop, een mooie wereld en dierbare mensen?

Een goed voorbeeld: Grandma Helen
Vaak denk ik aan mijn oma, Grandma Helen, die tijdens haar leven zoveel mensen heeft gediend. Ze voedde kinderen én kleinkinderen op, kookte voor iedereen, maakte schoon, dacht aan alle verjaardagen, en gaf zich op als vrijwilliger in de kerk. Ook in haar werk als baliemedewerker van een bank was zij een gedreven dienaar. Door mensen jarenlang goed te helpen klom ze omhoog in de hiërarchie. Uiteindelijk werd ze benoemd tot vice-president van de bank.
Het laat zien: iedereen stelt een goede dienaar op prijs!

Tim Schilling