Kijktafels

Hier vind je inspirerende voorbeelden van hoe je kunt kijken en spelen passend bij het thema,
het seizoen en de feesten in deze tijd.

Voor de Veertigdagentijd 2020

Je kunt ervoor kiezen eten, spullen, natuur-dingen of verhalen niet weg te doen, terwijl ze op het eerste gezicht niet meer van waarde zijn. Je kunt ervoor kiezen om ze een tweede - nieuw - leven te schenken. Tijdens de zes weken van de Veertigdagentijd zie je dit telkens gebeuren op deze kijktafels.

Ik maakte voor de Veertigdagentijd voor elke week een kijktafel waarop in eerste instantie iets ligt dat je weg wilt doen. Het is over, oud, kapot, lijkt dood, waardeloos...
Niet wegdoen! Al deze dingen kan je een tweede leven schenken! Zo zien je kinderen - en jij zelf - dat met geduld, creativiteit, aandacht en goed kijken er veel meer mogelijk is dan je had gedacht of verwacht. Zo oefenen we al kijkend de boodschap van Pasen. Immers, als Pilatus aan het volk vraagt wat ze met Jezus willen, dan roepen ze: "Weg met hem, aan het kruis met Hem!" Maar God denkt hier heel anders over. Op de derde dag na zijn kruisdood en begrafenis gebeurt er iets heel bijzonders: Jezus krijgt nieuw Leven!

Het refrein van ons Veertigdagen-versje, met voor elke week een passend 'couplet' passend bij de kijktafel van de week klinkt dan ook zo:

'Al lijkt het over datum, zonder waarde of kapot,
geef iets een tweede leven, kijk met de blik van God.
Niet wegdoen maar bewaren, geef dat ding een nieuwe glans.
Niet oordelen maar sparen, geef die mens een tweede kans!'

Kijk voor het hele versje in onze rubriek 'Vertellen.'

WEEK 1:  VOEDSEL niet wegdoen

In deze eerste week van de Veertigdagentijd besteden we aandacht aan voedsel. Een restje groenten, een kliekje van een ovenschotel, een tomaat met een plekje eraan, een appel die al lang op de fruitschaal ligt, oud brood...

Deze Veertigdagentijd nemen we ons voor om geen eten weg te gooien, maar te verwerken bijvoorbeeld in soep of een salade.

De basis van de kijktafel wordt gevormd door een paarse placemat. Paars is de liturgische kleur voor inkeer, bezinning, ommekeer. Zo maak je thuis een mooie verbinding met de geloofsgemeenschap. Op de paarse ondergrond staat een eenvoudige schaal gevuld met witte steentjes. Je kunt ook zand gebruiken. Als het geheel maar sober is.

Zet op de kijktafel een vaasje met voorjaarstakken die nog in de knop zijn, bijvoorbeeld magnolia of kersenbloesem.

Het lichtje is een waxinelichtje dat in een eenvoudig glazen houdertje staat. 

Leg op een schoteltje een oude boterham, dat is het symbool van deze week.

Op deze manier hebben we alle vier de elementen waarmee je een symbolische kijktafel maakt: een ondergrond, een natuurelement, een lichtje en een symbool.

Maak deze week van oud brood wentelteefjes, je kinderen kunnen daar ook mee helpen.

In de rubriek 'knutselen & doen' vind je een boek over koken met kliekjes en een recept voor wentelteefjes. Ga naar....

Als je dit gedaan hebt, verander je de kijktafel. Haal de oude boterham weg en zet aan de andere kant van de kijktafel een afbeelding/foto van die heerlijke wentelteefjes!

WEEK 2: KAPOTTE of OUDE SPULLEN niet wegdoen!

We hebben ze allemaal: knuffels met maar een oogje of een kapotte naad, een speelgoed autootje zonder wielen of wielen zonder autootje, oude bakjes, mandjes, bloempotjes met een scherf eraf...

In de tweede week van deze Veertigdagentijd willen we stilstaan met hoe we omgaan met beschadigde en/of kapotte spullen. Doe je je zomaar weg of kan je ze een tweede leven geven? Kijk eens in je schuur of berging.

En zet op de kijktafel een voorwerp dat je een tweede leven wilt geven als een paasmandje/bakje. 

Ik koos voor een klein mandje waarvan het riet kapot is en uitsteekt.

Met behulp van een grote stopnaald en geel lint wordt het als nieuw en krijgt het een nieuw leven als een paasmandje!

Ik bekleedde het mandje met wat houtwol en vulde het met uitgeblazen kievitseitjes.

Een klein bloempotje kan je beschilderen, je kunt dingen lijmen, van twee dingen één maken, met naald en draad repareren...

Zoek deze week samen met je kinderen naar dingen en speelgoed dat jullie nieuw leven kunt inblazen en ga aan de slag. Als je dat gedaan hebt, verander je de kijktafel en zet je het voorwerp dat nieuw leven heeft gekregen op de kijktafel. Bewaar dit goed! Want het krijgt later een plekje op de Paas-kijktafel!

WEEK 3: WAARDELOOS MATERIAAL, niet wegdoen!

Lege kartonnen van melk of vruchtensap, schoenendozen, restjes inpakpapier, vloeipapier, kartonnen doosjes, wc rolletjes, kokers van keukenpapier, eierdozen. Maar al te vaak belanden ze in de vuilnisbak of tussen het oud papier.

Deze derde week staat in het teken van de ervaring dat wat onder het  'waardeloos' materiaal valt, helemaal niet waardeloos is!  Als je het niet wegdoet, blijkt dat het uitermate geschikt om mee te knutselen.

Vervang de takken, als de knoppen zijn uitgebloeid, door nieuwe takken. Een kijktafel die verstoft is en waar verlepte bloemen/takken op staan werkt niet inspirerend. Zorg voor een schoon vaasje, fris water en dat alles mooi blijft!

In de rubriek 'knutselen en doen' vind je een beschrijving van hoe je drie wc-rolletjes met wat waterverf, schaar, lijm en gekleurd papier verandert in lentebloemen!
Ga naar....

Zet de lentebloemen als ze klaar zijn op jullie kijktafel. En... niet wegdoen! Bewaar deze lentebloemen, want ze krijgen natuurlijk later een plekje op de Paaskijktafel!

WEEK 4: OUDE VERHALEN, niet wegdoen maar nieuw leven inblazen

In de vierde week van de Veertigdagentijd willen we aandacht besteden aan de Vastenactie. In de meeste kerken en/of scholen staat een bepaald project centraal in Afrika. Meer informatie vind je op de website van Vastenactie Nederland. Dit jaar is het thema 'Werken aan de toekomst' met speciaal aandacht voor basis- en vervolgonderwijs, op die plaatsen waar het (nog) niet voor meisjes en jongens mogelijk is om daar naartoe te gaan.

Op de kijktafel staat daarom deze week een kinderbijbel open bij het verhaal van de vijf broden en twee vissen. Je ziet onze kinderbijbel 'Het begon met licht', geschreven door Gerrie Huiberts en geïllustreerd door Anne Westerduin.

Het verhaal speelt zich af op een plaats waar veel mensen zijn toegestroomd, om naar Jezus te luisteren en van hem te leren. Maar het was een afgelegen plaats en er was geen markt in de buurt om eten te kopen...

Voor de kinderbijbel zie je de vijf broden en op de afbeelding de twee vissen.

Zoek het verhaal op in jullie kinderbijbel en lees het voor.

Praat met je kinderen na. Waar zou al dat brood vandaan gekomen zijn? (een veel gebruikte verklaring is dat iedereen zijn eigen meegebrachte eten tevoorschijn haalt en deelt met anderen. Delen is tenslotte een vorm van vermenigvuldigen.) Hoe zouden wij nu kunnen delen van wat we hebben? Waarom is het belangrijk dat iedereen naar school moet kunnen gaan? Waarom is kennis belangrijk? (ook kennis kan je delen, je begrijpt dingen beter, je bent minder afhankelijk van 'wat anderen zeggen', nieuwe ontwikkelingen kun je toepassen bijv. in de landbouw, gezonde(re) voeding, hygiëne enz.) 

Zet daarna op de kijktafel kleine mandjes gevuld met stukken brood.

Misschien hebben jullie ook een spaarbusje voor de vastenactie.

Zet dit ook bij de kijktafel.

Kinderen kunnen deze week helpen het busje te vullen, bijvoorbeeld door een 'heitje-voor-een karweitje' te gaan doen, meedoen met een sponsorloop)

Op de site van de vastenactie staan nog meer tips.  Ga naar...

WEEK 5: IN EEN EI ZIT NIEUW LEVEN!

In week vijf besteden we aandacht aan de dieren die in het voorjaar worden geboren: lammetjes, kuikentjes...

Het wonder dat het nieuwe leven heet, voltrekt zich in het voorjaar!

Het gras gaat weer groeien, nieuwe blaadjes aan struiken en bomen, lentebolletjes gaan bloeien, kleine pasgeboren lammetjes dartelen in de wei, kuikens komen uit het ei...

Als symbool voor al dit nieuwe leven in het voorjaar, leggen we een ei op de kijktafel.

Plan deze week een bezoekje aan een kinderboerderij of maak een fietstochtje naar een landelijk gebied.
Wijs je kinderen op alle lente voorbodes: 'Zie je die knoppen? Hé, die moeder eend heeft haar eieren uitgebroed en nu zijn er zeven kleine eendjes'. Aai een pasgeboren lammetje of ander dier.
We moeten de natuur behoeden en er zorgvuldig mee omgaan.
Dus niets kapot maken of er zomaar dingen in weggooien.
Met grotere kinderen kun je een opruimactie doen. Neem een grote tas mee en verzamel tijdens een (korte) wandeling in park of buurt zwerfafval. Als je dingen al weg wil doen, dan horen ze zeker niet in onze mooie natuur thuis, maar in de afvalbak!

Zet na jullie activiteit, als symbool van onze bereidheid om de natuur te koesteren en te behoeden,  een afbeelding van een kuikentje op de kijktafel.

WEEK 6: IN EEN VERDORD PLANTJE ZIT LEVEN!

Er bestaat een plantje dat er zeer verdord uitziet en toch niet dood is! Het heet 'Roos van Jericho' of 'Woestijnroos'. In het Engels heten ze 'Tumbler weed'. In ons land zijn ze via internet te koop of in een goed gesorteerd tuincentrum. Dit plantje behoord tot de zogenaamde 'opstandingsplanten'.

Het is met dit plantje soms net als met de mens. Het loopt niet lekker, je bent met je verkeerde been uit bed gestapt, hebt ruzie gemaakt of iets anders gedaan waarvan je voelt dat het niet goed is. Je voelt je bij wijze van spreken van binnen zoals een verdroogd bolletje gras.

Maar als je het weer goed maakt met je vriend, de eerste stap zet, een nieuw begin maakt...dan voel je hoe het 'leven' weer in je terugkomt. In ons versje wordt het ook mooi verwoord, wat een 'bad van vriendschap' met je doet. 

Praat met je kinderen over het plantje als het nog zonder water op de kijktafel ligt.

* Weten jullie wat dit is?

* Zou er nog leven in zitten?

* Zou het nut hebben om dit plantje water te geven?

Vul na een paar dagen een aardewerken of glazen laag schaaltje met water en leg het plantje erin.

De Roos van Jericho is namelijk een heel mooi symbool om iets een paaservaring zichtbaar en ervaarbaar te maken.

Zie je na een uur al iets veranderen?

Dit is zeer verrassend!

Na een dag zie waarom de Roos van Jericho een opstandingsplant is.

Alternatief week 6:
Als je niet aan een 'roos van Jericho' kunt komen, wikkel dan wat ontkiemde bolletjes in een krant, zet ze na enkele dagen in een potje met aarde en zie dat ze gaan groeien en uiteindelijk gaan bloeien. Aan de takken de kersenbloesem uitgekomen.

De Kijktafels voor de Goede Week en Pasen staan in een aparte bijdrage. Ga naar ....

Ellie Keller-Hoonhout