Verdiepen

Hier vind je achtergrondinformatie bij het thema, voedsel voor je spiritualiteit
en tips voor de geloofsopvoeding.

Thuis is waar geluk woont

Wat is het verschil tussen een huis en ‘thuis’? Het is een goeie vraag voor kinderen. Hoe leggen ze dat zelf uit? Wat maakt voor hen het verschil?

Thuis is meer dan een gebouw
Bij het woord 'huis' zie ik zelf een eenvoudige tekening. Een vierkant met een driehoek erop, misschien met een schoorsteen en een krulletje rook. Maar leeg van binnen. Bij ‘thuis’ echter zie ik het vierkant gevuld met een hart, symbool voor de liefde. Want ‘thuis’ is meer dan een gebouw. ‘Thuis’ is waar je vandaan komt en waar je hoort te zijn. Het is waar je je veilig voelt, en ja, waar de liefde heerst.

Thuis is waar geluk woont
Vroeger hadden we bij ons een tegeltje aan de wand hangen. Dit hadden we cadeau ontvangen vlak voordat we verhuisden, ver weg, naar een ander deel van Amerika. Op het tegeltje stond: 'Home is where happiness lives' (Thuis is waar geluk woont). Toen ik dit las, dacht ik: waar is ‘thuis’ nu? Want ik was niet gelukkig in onze nieuwe woonplaats, en teruggaan naar de oude was ook niet mogelijk.

Heimwee naar ware bestemming
Lastig. Maar wel herkenbaar voor veel mensen, denk ik, want een bepaalde existentiële heimwee hoort bij het leven. Soms, en wellicht vaak, hebben we het besef dat we verwijderd zijn van ons ware thuis. Net als een zalm dragen we in ons de kennis van waar we horen te zijn.

Wij worden geroepen om de wereld in te gaan, maar uiteindelijk ook om thuis te komen. Het is een verhaal zou oud als de Odyssee of de Bijbel.
De mens kampt met een gevoel, een ervaring, van ballingschap en een verlangen naar de ware bestemming. Odysseus wil terug naar huis; Adam en Eva willen weer terug naar het Paradijs; de Israëlieten verlangen terug naar Sion (Psalm 137).
Denk ook maar eens aan Jezus: geboren waar hij niet woonde (Bethlehem), daarna op de vlucht (naar Egypte), en later als volwassen voortdurend op reis, maar nergens thuis. Want zoals Hij zei: ‘De vossen hebben holen, en de vogels van de hemel een nest, maar de Mensenzoon kan nergens het hoofd neerleggen.' (Matteüs 8,20).

Het huis van de Vader
En toch gaat ook dit verhaal over thuiskomen, want het uiteindelijke, echte thuis van Jezus – en van ons allemaal – is bij God in de hemel. Daar vinden wij de volmaakte “nieuwe hemel en aarde,” en het huis van de Vader met ruimte voor velen. We kunnen dus niet te veel (d.w.z., alles) verwachten van ons ‘thuis’ in het hier en nu. Noch ons gezinsleven noch ons leven als gemeenschap van gelovigen zal ooit in dit leven volmaakt en helemaal bevredigend zijn. De ervaring van ballingschap speelt altijd een rol.

Dit betekent niet dat we dit aardse thuis mogen verwaarlozen. Integendeel, in dit leven zijn we geroepen om ons besef van het ‘hemelse’ in te brengen in de eigen situatie. We moeten proberen van ons huis een ‘thuis’ te maken. Dit geldt in de breedste zin voor de aarde zelf. In Laudato sí bepleit de Paus voor goede zorg voor ons “gemeenschappelijke huis,” de aarde. We moeten onder meer oog hebben voor het milieu. Ook in de politiek moeten we, weten we uit de christelijke leer, ervoor zorgen dat ons land werkelijk een ‘thuis’ wordt voor velen: waar mensen welkom, vrij en veilig mogen zijn, met kansen voor zelfontplooiing.

Ons eigen huis
Tenslotte is er het ‘huis’ waar we dagelijks in wonen: dat moet ook werkelijk ‘thuis’ thuis worden. Hoe doe je dat? Aan het begin van dit verhaal had ik het over de liefde. In de loop der jaren ben ik in talloze huizen geweest. Drie dingen vallen me altijd meteen op: de inrichting, de boeken (want ik hou van boeken) en de sfeer. Met betrekking tot dat laatste: waar de liefde heerst, proef je dat meteen. Dan maakt de inrichting niks uit en voel je je direct thuis. Ouders die zich laten leiden door de liefde zullen erin slagen om een goede thuisbasis te creëren voor hun kinderen. Enkele jaren geleden berichtte Scientific America dat liefhebben de belangrijkste competentie is voor de opvoeding van kinderen. Bij liefhebben gaat erom het beste voor de ander voor te stellen en dat concreet vorm geven. Liefhebben – en dus ook opvoeden – is niet makkelijk, we schieten vaak tekort. Niettemin vind ikzelf troost in het besef dat God zelf de liefde is, en dat Hij onder ons is komen wonen (Johannes 1,14). Zijn Geest is de Helper die liefde schenkt en ons de weg wijst (Romeinen 5,5; 8,26). Die maakt het mogelijk om vol te houden in de liefde. Met God moet het dus wel lukken - om zelfs in deze ballingschap - van ons huis een warm en gastvrij thuis te maken.

Tim Schilling