Verdiepen

Hier vind je achtergrondinformatie bij het thema, voedsel voor je spiritualiteit
en tips voor de geloofsopvoeding.

Ruimtevaarders

Soms als ik aan het hardlopen ben, willen kinderen op de fiets een wedstrijd met me lopen. Grappig, maar niet echt de bedoeling, want dan kom ik uit het ritme terwijl de jongen naast me roept, 'Kom op, meneer, u kunt het wel!'

Wat ik ook soms meemaak is iets dat me doet denken aan een vroeger stadium uit ons gezinsleven. Toen liep een ouder naast een jongen die sinds kort op een drie- of tweewieler zat. Spannend hoor! De vraag is hoe ver hij vooruit mag fietsen (en of hij werkelijk weet wat 'Stop!' betekent?). Mooi is het moment waarop hij zich instinctief omdraait op zoek naar de goedkeurende blik. Meestal voelt hij goed aan waar de grens ligt. Maar niet altijd, en dat maakt het opvoeden uitdagend.

Grenzen stellen en grenzen verleggen
Steeds weer wil een kind de grenzen verleggen – het hoort bij de volwassen worden – en steeds weer moeten vader en moeder bepalen wat veilig en geschikt is. Wat begint met de geborgenheid van de moederschoot en afhankelijkheid van de babytijd, vindt vervolg in de onderhandelingen van de pubertijd en eindigt, hopelijk, in het geluk van de wijze, zelfstandige volwassen.

Veroordeeld tot vrijheid
Helaas is het zelfs voor volwassenen niet altijd duidelijk hoe ze met hun vrijheid om moeten gaan. Wat moeten we tegenwoordig met al de keuzes die voor ons liggen? In een rijk land als Nederland bepaal je meestal zelf wat je met je tijd, talent en geld doet. De vraag is dan hoe je een goede keus maakt. De filosoof Jean Paul Sartre zei dat we 'veroordeeld' zijn tot vrijheid, en lang vóór hem had zijn landgenoot, Blaise Pascal, aandacht voor onze eenzaamheid van vrije wezens in de uitgestrekte kosmos. Een zinvol bestaan is niet vanzelfsprekend.

Dit klinkt misschien als een modern dilemma, maar eigenlijk is het zo oud als de Bijbel zelf. In Genesis zien we Adam en Eva worstelen met hun vrijheid in de Tuin van Eden. En Prediker leest als een boek van Camus: "Niemand weet immers wat goed is voor de mens in dit ijdele, kortstondige bestaan, dat als een schaduw voorbijgaat" (Prediker 12,6).

Vrijheid en de stem in ons
Gelukkig houdt het Bijbelse verhaal daar niet op. Integendeel, dé verhaallijn van de Bijbel is de liefde van God de Vader, die waakt over ons zoeken in vrijheid. Hoewel onze speelruimte de kosmos zelf is, laat Hij ons niet eindeloos vrij drijven, als space junk. Hij houdt ons echter verbonden met Hem, door de kracht van zijn liefde. In antwoord op onze existentiële vragen heeft Hij Zijn Zoon naar ons toegezonden. Jezus, onze Verlosser uit de hemel, loopt voor ons uit op de grote oppervlakte van de vrijheid (de 'woestijn'), en zet ons op het rechte spoor (Psalmen 23,3). Waar we lijken te gaan dwalen, roept Hij ons stilletjes terug, met de stem van zijn Geest, die in ons geweten spreekt.

Jezus heeft ons vrijgemaakt
'Voor vrijheid heeft Christus ons vrijgemaakt,' zegt Paulus (Galaten 5,1). Vrijheid is met andere woorden een Godsgeschenk, en net als met alle geschenken van God, is het niet de bedoeling dat de goedheid daarvan enkel bij onszelf blijft. Dat goede van God moeten we met anderen delen – met onze kinderen, met onze naasten, zelfs met onze vijanden. Net als God ruimte voor ons maakt in zijn wereld, moeten ook wij ruimte maken voor anderen in onze 'wereld'.
Ja, grenzen zijn belangrijk (zie de Tien Geboden), maar de Bijbel maakt duidelijk dat liefde en wijsheid de grenzen moeten onderbouwen, niet zelfzucht of vrees voor de vijand.

TS