Naar de begraafplaats

Allerzielen
Verhaal van een jonge weduwe-oma

Kort na de dood van mijn echtgenoot ontving ik op zijn mobiel, die ik inmiddels in gebruik heb, het volgende berichtje uit Engeland van onze kleindochter van 10 jaar: ' opa, wanneer kom je nu eindelijk uit de hemel,
Ik wil je duizend kusjes geven......'

Haar broertje van zes droomde in bed dat hij heel bang was, maar opa kwam achter hem liggen en hield hem vast en toen was hij niet meer bang.....

Zijn zusje van zeven mocht eens mee met haar mama vanuit Engeland naar Nederland, en zij gingen naar de plaats waar haar opa begraven was. Toen zij daar waren vroeg zij aan haar oma of zij mocht zingen. En zij zong over 'a castle in a cloud'.......

Een jaar is voorbij, na de plotselinge dood van mijn echtgenoot.
Een jaar van rijkdom aan gemis.
Het graf is klaar.
Als je met de zon in je rug voor de grafsteen staat
zie je daarin het leven weergegeven.
Ons leven.
Bergen, valleien, zeeën, groeven, rimpels
en in het donker van de steen ook kleur.
Zelfs goud, hier en daar.
Goud weerspiegelt de rijkdom aan gemis.
Ook zwart en donker, maar toch....



Op een zaterdagochtend, na het ontbijt met kinderen en kleinkinderen - negen in getal - gingen wij volgens plan naar het kerkhof. Omdat allen in verschillende buitenlanden wonen was dit een heel speciaal bezoek, want nog niemand was bij het graf geweest, op een na, ikzelf.
Tevoren bij het wakker worden, had ik op het tafeltje waar de kleintjes altijd tekenen, drie spanen doosjes gelegd, papier, stiften en een aantal kleine lieveheersbeestjes.
Als vanzelf hadden de kinderen van zes en acht iets getekend of geschreven, dat in hun doosje gedaan en ook de buitenkant versierd met letters, een ster, een bloem, voor "opa".



Een van de dochters had het boekje van de afscheidsviering bij zich.
Ik nodigde allen uit om mee naar de bloemist te gaan. Daar mocht ieder een bloem, een boeket of geurende blaadjes kiezen. Ongelooflijk dat zelfs de kleintjes van twee en een half jaar heel gedecideerd kozen: het werd een bloem, van een hortensia. Met een arm vol bloemen en wiegend, geurend groen liepen we naar het kerkhof.
Opnieuw de tocht, zoals we die een jaar eerder maakten met een heel lange stoet achter ons aan ... de zon brak toen door ... toen, en ook nu. Met onzekere stappen en in een breekbare sfeer, van ver gekomen en dicht bij elkaar, en dadelijk heel dichtbij de steen, het graf.

("Zoekt Gij de levende onder de doden?"
zou mijn overleden moeder gevraagd hebben?)

Tevoren had ik een diepe rechthoekige schaal ingegraven.
Het kleinste jongetje ging met zijn papa een gieter water halen en goot.
Zijn tweelingzusje had op een ander graf een speelgoedbus ontdekt.
Daar zocht zij een nieuw plaatsje voor.
Langzaam en aandachtig groef het meisje van acht een kuiltje voor haar doosje, in de vorm van een hart, de bovenkant nog net zichtbaar.



Haar broertje van zes volgde. De aarde erom heen maakte hij mooi met zijn vingers.
Hun oudste zusje van tien haalde wat aarde uit de grond, gaf daar een kusje op, deed het in haar spanen doosje en stopte het in haar zak: voor thuis.



Rustig schikte ieder haar of zijn bloemen,
daar nog iets, oh, nee, beter hier ...
En dan een stapje naar achteren, even wachten ...
tranen, wangen, armen, handjes in handen,
"Vanwaar zal mijn hulp komen"... psalm 121
las de oudste dochter ...



En toen naar de speeltuin en samen zijn
en op adem komen en schommelen en glijden,
en later samen eten.

Weer opnieuw aangedurfd een stap te zetten in ieders wijze van rouwen.

Allerzielen 2013.