Bidden en vieren

Hier vind je voorbeelden van gebedjes en viermomenten voor thuis,
en informatie over rituelen en tradities.

Maria Lichtmis

Maria Lichtmis is een echt winterwarmte-feest. We vieren het 40 dagen na Kerstmis, dus op 2 februari, met licht, warmte en pannenkoeken!

Opdracht van Jezus in de tempel
Bij elke feest hoort een verhaal. In de christelijke traditie wordt op 2 februari het verhaal van 'de Opdracht van Jezus in de tempel' gelezen. Volgens de joodse wet moest een jonge moeder zich 40 dagen na de geboorte van haar kind ritueel reinigen. Daarna mocht zij weer aan het religieuze openbare leven deelnemen. Bovendien moest de eerstgeborene aan God worden toegewijd. Vandaar dat Maria en Jozef 40 dagen na de geboorte van Jezus zich naar de tempel begeven.

Omdat het verhaal uit Lucas 2,22-40 in weinig kinderbijbels is opgenomen volgt hier de navertelling:

Maria en Jozef gaan met Jezus naar de tempel
Jozef en Maria namen Jezus mee naar de tempel. Het was precies 40 dagen na zijn geboorte. Op de veertigste dag ging een moeder voor het eerst weer naar de tempel om God te danken voor haar kind. Jozef en Maria brachten hun zoon Jezus ook mee, om Hem aan God te laten zien. Want elke eerste zoon die geboren werd, was speciaal voor God. Ook brachten ze twee tortelduiven mee, om aan God te geven. Zo deden ze precies wat in de Joodse wet was voorgeschreven.
In Jeruzalem woonde een oude man die Simeon heette. Hij was eerlijk en leefde met God. Zijn hele leven wachtte hij op een redder voor Israël, want lang geleden had hij van de heilige Geest gehoord dat hij voordat hij zou sterven die Redder, de Messias, zou ontmoeten. Toen Simeon bij de tempel aankwam, kwamen Jozef en Maria daar net met Jezus aan. Toen Simeon het kind zag nam hij het in zijn armen. Hij riep de naam van Jezus uit: “Jezus!” En toen ging er zo’n blijdschap door hem heen dat hij jubelde en juichte. "Nu kan ik rustig sterven, want U God hebt Hem gestuurd om de mensen te redden. Hij is het Licht voor iedereen." Daarna zegende Simeon de kleine Jezus.
Iemand had alles gezien wat er gebeurde. Het was een oude vrouw, Hanna, ze was weduwe en al 84 jaar. Hanna was het liefst altijd in de tempel om te bidden, te vasten en om dicht bij God te zijn. Ook zij vroeg of ze Jezus vast mocht houden. En ook zij riep zijn naam uit: “Jezus!” Daarna dankte ze God en jubelde en juichte. Ze vertelde iedereen over de Redder die de mensen kwam bevrijden. Zij had al zo lang op dit moment gewacht!

Maria en Jozef waren verbaasd over alles wat Hanna en Simeon zeiden en hoe zij de naam van hun Zoon hadden uitgeroepen. Wat bedoelden zij toch precies? Met z'n drieën gingen ze terug naar huis en ze waren stil onderweg. Wat was er veel bijzonders gebeurd!
(Naar Lucas 2,22-40)

Een beetje achtergrond
Op 2 februari, dus midden in de winter, vieren we het feest van het steeds sterker wordende daglicht. De natuur houdt in deze tijd als het ware haar adem in, om straks weer uit te barsten in allerlei kleuren. Moeder aarde zal weer opbloeien. Dit feest heeft een Romeinse achtergrond. Februari was toen nog de laatste maand van het jaar, en de moedergodin Ceres werd vereerd. Op die dag zijn christenen het feest van 'de Opdracht van Jezus in de tempel' gaan vieren. En Maria, de moeder van alle christenen, heeft Ceres' plaats ingenomen. Bij haar vinden we de warmte die we in de wintermaanden nodig hebben. Toch gaat Maria Lichtmis in de eerste plaats over Jezus. Op Lichtmis draagt Maria Jezus letterlijk de wereld in. Jezus, zes weken oud, verschijnt nu voor de eerste maal onder de mensen.

Lichtprocessie
De naam Maria Lichtmis laat zien dat er bij de viering van dit feest altijd veel kaarsen aangestoken werden. In de kerk is er met Maria Lichtmis ook nu nog soms een lichtprocessie en worden er kaarsen op het altaar gezet en gewijd. De gewijde kaarsen zijn de kaarsen die in de loop van het jaar thuis of in de kerk gebruikt zullen gaan worden. De kaarsjesprocessie staat symbool voor de intrede van Christus in onze wereld en in ons leven. Hij is het Licht dat geopenbaard wordt aan alle volken, zoals de oude Simeon zingt. 

Lichtjes knutselen 

Zijn er nog restjes kaars van de afgelopen tijd over? In halve walnootdoppen kun je nu een klein kaarsje vast maken met behulp van een paar druppels kaarsvet of bijenwas.
Of smelt kleurige restjes kaars in een blikje, giet de walnootdop vol en plaats er na even stollen een klein lontje in.
De notendopjes laten je dan drijven in een schaal met water in de ochtendschemering van Maria Lichtmis.

Pannenkoekendag

Vroeger was 2 februari de dag dat de boeren weer op het land aan het werk gingen. Ze aten die dag dan pannenkoeken. Daarom het gezegde:

Er is geen vrouwtje nog zo arm,
of ze maakt met Lichtmis haar pannetje warm.

Een mooie traditie om in ere te herstellen! Lekker! 

Oude volkswijsheid: Het omhoog gooien van de pannenkoek terwijl je iets van goud in je hand hebt brengt geluk.

Weerspreuken
De natuur staat op Maria Lichtmis op een belangrijk keerpunt. Daarom zijn er ook zoveel weerspreuken over deze dag. Een kleine greep:

Met Maria Lichtmis warme zonneschijn,
er zal meer sneeuw, ijs en vorst dan van tevoren zijn.

Schijnt Maria Lichtmis de zon door de toren,
komt er nog net zoveel kou (of sneeuw) na als van tevoren.

Als met Lichtmis de zon schijnt op het altaar,
wordt het een goed bijenjaar.

Als met Lichtmis de zon door de boomgaard schijnt, zal het een goed appeljaar zijn.

Storm en sneeuw met Lichtmis,
komt de lente vroeg gewis,
blijft het echter heldere lucht,
dan is de lente weggevlucht.

Edith Vos