Verdiepen

Hier vind je achtergrondinformatie bij het thema, voedsel voor je spiritualiteit
en tips voor de geloofsopvoeding.

Geboorte-verhaal: Nog wonderlijker dan je al bent!

Geboorteverhalen zijn vaak spannende en altijd zeer betekenisvolle verhalen. Kinderen horen graag het verhaal van hun geboorte en ouders vertellen graag dat verhaal. Want wonderlijk is het: eerst was er niemand, en toen kwam jij! Hoe kan dat?

Het meest bekende geboorteverhaal aller tijden is het Kerstverhaal, over de geboorte van Jezus. Heb je je ooit afgevraagd waarom de Kerk dit verhaal elk jaar weer vertelt?

Ja, natuurlijk, omdat Jezus, Zoon van God, Redder van de wereld is, en dan is het fijn om te weten hoe zijn leven begonnen is. En jazeker, het is een boeiend verhaal dat de donkere winterse dagen verlicht en verwarmt. Maar de belangrijkste reden om dit verhaal steeds weer te vertellen is dat ook wij, geleid door Jezus, opnieuw geboren moeten worden.

Opnieuw geboren
Dit idee deed de wenkbrauwen van Nicodemus fronsen. Toen Jezus zei dat het nodig was om 'opnieuw geboren' te worden, vroeg Nicodemus: “Hoe kan dat wanneer je al op jaren bent? Kun je soms nog eens de schoot van je moeder binnengaan om geboren te worden?” (Johannes 3,1-4)

Op die manier gebeurt het niet, maar het is zeker de bedoeling met Kerst dat wij ons aangespoord voelen om tot volheid van leven te komen in de Heilige Geest. Hoe een dergelijke geestelijke geboorte gestalte krijgt wordt impliciet aangegeven in het bijbelse Kerstverhaal. De verschillende stadia van dat verhaal lopen parallel met het proces van bekering in het leven van de gelovige. Zelf zie ik daar vijf stappen die in verband kunnen worden gebracht met ons opbloeien in de Geest.

1. Maria wordt zwanger: Lucas 1,31. Het Kerstverhaal begint met Gods initiatief. Alleen God, de bron van al het leven kan leven geven, zij het lichamelijk of geestelijk. Een terugkerende motief van bekeringsverhalen (zoals bijvoorbeeld die van H. Augustinus, Dorothy Day, C.S. Lewis) is hoe men blij verrast wordt door wat God (onverwacht) doet.

2. Als je zoiets hebt meegemaakt, dan wil je uiteraard dat goede nieuws met anderen delen. Maria gaat dus naar Elisabeth toe om het haar te vertellen (Lucas 1,40). Het geluk van diegene die geraakt is door God, overstroomt vanzelf. Dit is de essentie van evangelisatie. Men houdt het geluk dat God mogelijk heeft gemaakt, niet voor zichzelf. Dat zou ondenkbaar zijn!

3. Daarna komt een periode van wennen aan het idee – van wachten, hopen en dromen – aan. Wat betekent deze veranderde situatie voor mijn leven hier en nu, en in de toekomst, vraagt men zich af. In de Bijbel zien we Jozef en Maria nadenken over profetieën die uitgesproken zijn over Jezus. Wat voor kind wordt dit? Welke naam moeten zij Hem geven? (Zie Matteüs 1,21-23; Lucas 1,31-33). Voor de geloofsleerling is dit de fase van wennen aan de nieuwe relatie met God. Nu ik besloten heb Jezus te volgen, wat bekent dit voor mijn eigen identiteit en voor hoe ik mijn leven in zal richten?

4. Onvermijdelijk hoort ook spanning en tegenspoed bij een geboorteverhaal. Niet alles is leuk en vanzelfsprekend wanneer nieuw leven tot stand komt. Het hele proces vraagt om zelfopoffering. Zwangerschap en geboorte kunnen ongemak, pijn en veel onzekerheid met zich meebrengen, en men weet niet van tevoren hoe het af zal lopen. In het Kerstverhaal zien we hoe Jozef en Maria hun eigen thuisbasis moeten verlaten om naar Betlehem te gaan. Daar vinden ze pas op het laatst een plek voor de bevalling (Lucas 2,7). Zo ook voor diegenen die Jezus navolgen. Naast de opbeurende kant van geloven, ondervinden we geregeld weerstand van mensen die anders geloven, en twijfels en blijvende zondigheid binnen onszelf. Soms denk je als gelovige: “Dit was niet het idee!”

5. Ten slotte hebben we de voltooiing van de geboorte, de bevalling zelf – een ervaring die, bij goede afloop, dankbaarheid en bewondering oproept. Nadat Jezus is geboren, wikkelt Maria Hem in doeken en legt ze Hem in een voerbak. De herders, magiërs en engelen komen Hem huldigen (Matteüs 2,11; Lucas 2,15; zie ook Johannes 16,20-22). Voor de gelovige die opnieuw geboren wordt in de heilige Geest is dit het moment waarop zijn of haar keuze voor God echt wordt, geïncarneerd wordt. Bewust van al wat God voor hem of haar gedaan heeft, kiest men definitief en vol dankbaarheid om Jezus te volgen. Vaak wordt deze keuze bekrachtigd met het vieren van een sacrament. Dat kan doopsel zijn, maar ook vormsel (belijdenis) of de Eucharistie. Misschien begint men in zichzelf de roeping tot nieuwe vormen van dienstbaarheid te horen.

Wie wordt dit jaar geboren? We moeten het met spanning afwachten!

Tim Schilling