Kijktafels

Hier vind je inspirerende voorbeelden van hoe je kunt kijken en spelen passend bij het thema,
het seizoen en de feesten in deze tijd.

Kijktafels Palmzondag - Pasen

Vanaf Palmzondag keren de zeven kleuren één voor één terug op de kijktafel.
In de Goede week worden de verschillende aspecten van vriendschap beproefd, verdiept en gelouterd.

In elke kinderbijbel zijn de verhalen van de Goede Week te vinden. In de rubriek 'Vertellen' vind je er meer over. Ga naar...

Palmzondag
* Haal alle gekleurde kaarsjes weg, behalve het paarse/violette lichtje.

* Bewaar alle gekleurde ringen en ook de gebruikte symbolen van deze week. Ze zijn op de Paaskijktafel weer allemaal nodig.

* Leg een palmtakje op de kijktafel samen met de rode ring. Rood is de kleur die in ons thema naar 'actief op zoek gaan' verwijst.

Op Palmzondag worden palmtakjes (buxus) in de kerkelijke vieringen gezegend, we nemen ze mee naar huis.

Het einddoel van de reis ,die Jezus met zijn leerlingen - zijn vrienden - maakte naar Jeruzalem is in zicht. Vandaag trekt Jezus Jeruzalem binnen. Wat Jezus tijdens zijn reis heeft gezegd en gedaan is niet onopgemerkt gebleven. Veel mensen hebben nieuwe hoop gekregen en geloven dat hij de lang verwachtte redder is, de Messias. Ze willen deel uit maken van zijn rijk en ondernemen actie. Ze spreiden hun mantels uit op de weg, als ware het een rode loper en halen grote palmbladeren van de bomen om hem lof toe te zwaaien. Zo halen ze Jezus binnen als hun koning. 'Hosanna, zoon van David, gezegend hij die komt in de naam van de Heer!'

Wat met het zoeken van de eerste vrienden begon, is uitgegroeid tot een grote menigte van mensen die Jezus in hun hart hebben gesloten.

Het versje dat je kan zeggen bij het aansteken van het lichtje op de kijktafel van de Goede Week:

Door dik en dun, warm en koud, nat en droog:

vriendschap is rond als de regenboog.

Van rood tot aan blauw is een heel palet.

Vriendschap is alles, de kleur violet!

Maandag in de Goede Week

* Zet een klein kruikje samen met de oranje ring, de kleur van 'samen iets doen', op de kijktafel.

Jezus heeft het plan opgevat om samen met zijn leerlingen het Joodse Pesachfeest, dat is een feestelijke, rituele maaltijd, te vieren.

Twee van zijn vrienden nemen de organisatie ervan op zich, zodat ze dit feest samen kunnen vieren.

Ze moeten een eenjarig lam vinden, dat volgens de voorschriften geslacht kan worden en ook een zaaltje. Waar zouden ze in het bomvolle Jeruzalem terecht kunnen? Er zijn namelijk heel veel mensen in verband de viering van Pesach naar de stad gekomen en alle accommodaties zitten vol.

Jezus zegt, dat als ze een man zien die een kruik water draagt, ze hem moeten volgen. Een man met een kruik water? Dat iets wat niet vaak gezien zal worden in de straten van Jeruzalem. Want water halen was toch echt meer het werk van de vrouwen in die tijd. Maar de twee vrienden doen samen wat Jezus hen gezegd heeft. Ze krijgen de man al snel in het oog en ze kunnen in een prachtige ruimte, een bovenzaal, terecht!

Dinsdag in de Goede Week
De kleur geel symboliseerde het aspect dat je je vrienden kan laten zien wie je echt van binnen bent. Op deze dinsdag ziet een van de vrienden echter helemaal niet meer wie Jezus ten diepste is.

* Zet daarom wat Judaspenning (of enkele muntjes in een transparant zakje) samen met de gele ring op de kijktafel.

Judas, een van de twaalf leerlingen, is de penningmeester van het gezelschap van de vrienden van Jezus. In zijn hart is hij een revolutionair en droomt ervan dat de gehate Romeinse bezetter het land uitgezet zal worden. Maar de bezetter zit stevig in het zadel en vreedzame onderhandelingen of stille diplomatie zal daar niet niet genoeg voor zijn. Ze zullen het land alleen verlaten als er een opstand komt.
Jezus blijft echter vreedzaam en heeft het over een koningschap en een koninkrijk Gods waar geen leger van soldaten aan te pas zal komen. De leiders van de Joden zijn inmiddels bang voor het volk dat Jezus op handen draagt. Zij willen Jezus uit de weg ruimen. Judas is inmiddels zwaar teleurgesteld in Jezus. Hij besluit naar de religieuze leiding Van de Joden te stappen om te vertellen waar ze Jezus gevangen kunnen nemen, zonder dat er mensen bij zullen zijn die dat kunnen verhinderen. Hij krijgt daarvoor 30 zilverlingen.

Woensdag in de Goede Week

Het is zover. Iedereen is in bad geweest en heeft zijn mooie kleren aan. Het feest kan beginnen. Alle vrienden zijn gekomen om samen Pesach te vieren.

Als je in de stoffige straten hebt gelopen, ook al ben je in bad geweest, dan zijn je voeten weer vuil geworden. Daarom is het de gewoonte, dat er altijd bij binnenkomst een bediende klaar staat met water en handdoeken om de gasten de voeten te wassen. Deze bediende was de laagste in rang onder de bediendes, vaak een slaaf.

* Zet op de kijktafel water en wat opgerolde handdoekjes (geknipt uit een wit washandje) samen met de groene ring.

De kleur groen verwijst naar hoop, bemoediging en onderling vertrouwen.

Aan het begin van het feest gebeurt er iets zeer onverwachts en ongebruikelijks. Jezus pakt als een bediende water en doeken en begint zijn vrienden één voor één de voeten te wassen. Hij wil daarmee iets heel belangrijks laten zien. Hij laat concreet zien, dat niemand belangrijker is dan een ander:
Dat er onder vrienden geen meesters en bedienden zijn of leraren en leerlingen.
Dat als je een goede vriend wil zijn, je niet jezelf voorop moet stellen, maar juist de ander.
Dat je dienstbaar kan zijn aan elkaar. Juist omdat je een vriend bent!

Donderdag in de Goede Week: Witte Donderdag

Als Jezus iedereen de voeten heeft gewassen kan de maaltijd echt beginnen. De Pesachviering is een maaltijd waarin de uittocht uit het land van de dood, Egypte, wordt herdacht. Het lammetje is geslacht. Het wordt gegeten met bittere kruiden (herinnering aan de bittere slaventijd). Er staat o.a. ook zout water (tranen die in Egypte vergoten werden), een ei (symbool van nieuwe leven), brood zonder gist (daarvan kan je op reis veel meenemen en blijft lang houdbaar)  en wijn (bloed op de deurposten) op de Pesachtafel.

* Zet op de kijktafel de blauwe ring, de kleur van vergeving en een symbool dat verwijst naar het laatste avondmaal. Bijvoorbeeld een bekertje of glas wijn, matzes of brood.

Ik koos voor een schoteltje graan, omdat vele graankorrels samenkomen in één brood, dat op zijn beurt weer het lichaam van Christus vormt.

Tijdens de maaltijd, wij noemen in de christelijke traditie dit 'het laatste avondmaal' neemt Jezus het brood in zijn handen, breekt het en deelt het uit aan zijn vrienden. Hij zegt dat telkens als zijn vrienden zullen samen komen en het brood zullen breken en delen, ze dit zullen doen ter zijn gedachtenis. Hij neemt ook de beker met wijn en deelt hem rond en zegt daarbij dat dit het bloed is van zijn nieuwe verbond, dat vergoten wordt voor velen.

In elke Eucharistieviering doen we telkens weer wat Jezus gevraagd heeft. Tijdens de bereiding van de gaven van brood en wijn klinkt:
'Gezegend zijt Gij God, Heer van al wat leeft. Uit uw milde hand hebben wij het brood ontvangen. Aan U dragen wij op de vrucht van de aarde, het werk van onze handen. Maak het voor ons tot brood van eeuwig leven' en 'Uit uw milde hand hebben we de beker ontvangen. Aan U dragen wij op de vrucht van de wijngaard, het werk van onze handen. Maak het voor ons tot bron van eeuwig leven.' 

De avond/nacht van donderdag op vrijdag in de Goede Week

* Zet op de kijktafel de donkerblauwe ring samen met een haantje

Na afloop van de Pesach-maaltijd gaat Jezus met zijn vrienden naar de hof van Olijven, een rustige tuin. Daar wordt Jezus, op aanwijzing van Judas, gevangen genomen door de gewapende knechten van de Hogepriester en na door de hogepriester ondervraagd te zijn, naar het paleis van Pilatus de landvoogd gebracht. Alleen de vertegenwoordiger van de keizer kan een doodvonnis uitspreken.

Terwijl de andere leerlingen wegvluchten uit de hof volgt Petrus Jezus in de nacht en hem wordt tot drie maal toe gevraagd of hij ook niet bij Jezus hoort.

En de bange Petrus ontkent - toegedekt door het duister van de nacht- tot drie maal toe, dat hij ook maar enige relatie met Jezus heeft. Jezus heeft het voorspeld dat Petrus dit zou doen: 'Voordat de haan kraait zal jij mij drie maal verloochend hebben'. 

Vrijdag in de Goede Week: Goede vrijdag 

* Zet een eenvoudig kruis op de kijktafel. Je kunt dit maken van twee takjes bij elkaar gebonden met een touwtje of middels een spijkertje.

Jezus wordt vandaag - na gegeseld te zijn - ter dood veroordeeld. Het volk roept opgehitst door de religieuze leiders 'Kruisigt hem' en Pilatus wordt - ook al vind hij geen schuld in Jezus- klem gezet doordat zijn loyaliteit aan de keizer in het geding wordt gebracht. Als ook zijn aanbod om iemand vrij te laten en het volk voor Barrabas, een rover, kiest zijn zijn middelen uitgeput en geeft Pilatus uiteindelijk zijn toestemming om Jezus te laten kruisigen.

Het rijk Gods is geen koninkrijk zoals wij dat op aarde kennen, met een hofhouding en soldaten. Maar een rijk dat mensen tot stand brengen door echte vrienden van elkaar te zijn, bereid om je leven voor de ander in de waagschaal te stellen. Solidair te zijn tot het uiterste toe. En die weg gaat Jezus. Hij neemt alles in de wereld wat niet-vriendelijk is, op zijn schouders. Zo draagt Jezus het kruis - symbool van alle lijden - door de straten van Jeruzalem: een letterlijke lijdensweg en wordt buiten de stadsmuren aan dit kruis geslagen. Er valt - terwijl het nog middag is - een duisternis over de stad. Jezus sterft.

Voordat de Sabbat begint, vragen de vrienden van Jezus om zijn lichaam van het kruis te mogen nemen. Ze wikkelen hem haastig in doeken en leggen hem in een rotsgraf neer. Een zware steen wordt voor de ingang gerold.

Zaterdag in de Goede Week: Stille zaterdag

* Haal het lichtje weg en zet het kruis op zijn kant. Het is vandaag Sabbat. Er heerst stilte in de graftuin.

Er is niemand. Of toch?
De klimop staat nog steeds op de kijktafel. De klimop symbool van trouw en verbondenheid.

Ook al heeft Jezus zich helemaal alleen gevoeld, door God en iedereen verlaten. De hemel laat Jezus niet in de steek.

PASEN

Nodig:

- een ronde placemat in lentegroen of paas-geel
- alle gekleurde ringen
- een mooie grote witte kaars
- alle symbolen van de  dagen van de Goede Week

Doen:

* Haal de paarse ondergrond weg en zet de schaal op een placemat in vrolijke voorjaarstint.

* Zet de grote witte kaars in het midden van de kijktafel en leg de ringen eromheen.

* Schik de symbolen van de Goede Week, eventueel aangevuld met wat vrolijk geel/groen, erom heen.

De witte kaars is de Paaskaars: het 'Licht van Christus'. Als je het witte licht met een prisma zou bekijken, dan zie je dat het wite licht in de zeven kleuren breekt. De zeven gekleurde ringen om de paaskaars heen laten dat ook zien. Samen vormen ze het wit: alle aspecten van vriendschap komen samen in de liefde en vriendschap die Jezus ons heeft laten zien.

In de Paasnacht lezen we het scheppingsverhaal: het verhaal over hoe het leven van de mens begon. We lezen het verhaal van de uittocht uit Egypte: de bevrijding uit het land van dood en slavernij op weg naar het beloofde land. We lezen uit het Evangelie hoe de vrouwen het lege graf vinden: het verhaal over nieuw begin, over hoe God de dood het laatste woord niet gunt, maar Jezus nieuw leven heeft geschonken. Een leven voorbij lijden en dood.

In de hele vroege morgen, bij het aanbreken van de dag, haasten de vrouwen zich na de Sabbat naar het graf van Jezus om Jezus lichaam beter te verzorgen.

Ze hebben welriekend kruiden bij zich. Maar ... ze vinden het graf leeg!

Een engel zegt hen dat ze de Levende niet bij de doden moeten zoeken en dat ze de andere vrienden moeten gaan vertellen dat Jezus verrezen is.

Op deze Paasdag vieren we dat God, de Vader en Vriend bij uitstek van Jezus, Hem nieuw leven schenkt. En in Jezus aan ons allemaal. Want allemaal laten we steken vallen in onze vriendschappen, maken fouten met de mensen om ons heen. Maken periodes door die getekend zijn door verdriet en lijden. Maar we mogen en kunnen altijd weer opnieuw beginnen. En nieuw leven ervaren en schenken. Pasen als nieuw begin en mogelijkheid. Een feest van vriendschap en liefde met eeuwigheidswaarde!

Ellie Keller